مروری بر کمیسیون تازه تاسیس "توسعه پایدار" در شورای ششم شهر رشت / رویکرد بنیادی و نهادی (راهبردی)
انقلاب صنعتی و پیشرفتهای مختلف حاصل شده آن رخداد به همانطور که در جوامع انسانی و سکونتگاهی؛ اثرات مثبت برجاگذاشت، به همان مقیاس نیز این جوامع و سکونتگاه ها با مشکلاتی مواجه شدند. با این تفاوت که بهره آن به نسبت سریعتر بر بستره ی زیست نمایان گشت و مشکلات با اختلاف زمانی دهه به دهه بیشتر خود را بروز داد که تا به امروز بسط و چیره گشته است.
با توجه به سه عامل اصلی توسعه (شهر،منطقه): انسان، فضا و فعالیت ؛ و ارتباط معنادار و توام این عوامل با یکدیگر نمیتوان در هیچ یک از رویکردهای مختلف توسعه شهر و منطقه بدون تامل و فهم درستِ ارتباطات آنها،در راستای ساماندهی؛ آن هم به تناسب با رویکرد توسعه ای که انتخاب نموده ایم برای آن رهیافت مدنظر مفید واقع شویم.
پس از رخداد انقلاب صنعتی در غرب و چیره شدن ماشین های کشاورزی پیشرفته و آزاد سازی نیروهای مازاد کشاورزی در روستاها ، جمعیت مازاد به حالت غیرمولد در آمده بودند و تصمیم مهاجرت به مراکز شهری بزرگ که در آنها صنایع مستقر شده ،یک رهیافت منطقی بود. روستاها در آن عصر؛ با وجود ماشین های کشاورزی، فضایی مناسب برای آن نیروی انسانی مازاد نبود. اما مراکز شهری همچون یک دستگاه بزرگ مَکِش؛ آن نیروی مازاد را به سمت خود فرا میخواند. نیروی انسانی (غیرمولد)در روستاها با مهاجرت به شهرها ؛ گذار را طی کرده و با جذب در بخش های مختلف فعالیتی به نیروی انسانی (مولد) تبدیل شدند.
عامل اصلی مهاجرت ؛ بحث دسترسی به اشتغال است. اما نمیتوان با این تفاسیر از هر پدیده مهاجرتی دفاع نمود، و هر پدیده از این قبیل را؛ تبدیل نیروی غیر مولد به مولد قلمداد کرد. برای شرح این تضاد هم میتوان به انواع پدیده های مهاجرتی در کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته اشاره داشت.
آینده مشترک ما ! این عنوانی است که در گزارش کمیسیون کمیته جهانی گسترش محیط زیست به آن پرداخت شد. اما این آینده ای که برای همه ما مشترک است در کدام فضا یا مکان صورت می گیرد. باید بدانیم که مفهوم کلیدی فضا(محیطی) بوده که در آن زیست می نماییم. که در توانایی تأمین نیازهای حال و آینده محدود است. همان فضا که آینده ی مشترک درون نسلی و بین نسلی در آن رقم میخورد.
پایدار بودن یا شدن توسعه؛ مستلزم نوعی نگرش بنیادی در تمامی ابعاد مختلف همان فضایی است که در آن محدودیت در تمامی ابعاد و زوایا بروز نموده، توسعه ای که همزمان هم نیازهای عصر حاضر را تأمین میکند، بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده در تأمین نیازهای خود را به خطر بیندازد. توسعه پایدار را نمیتوان به برنامه ، رویکرد و رهیافت ها محدود نمود، بلکه راه و شیوه دستیابی به آن بایستی به عنوان نوعی نگرش نهادی بر تفکر جامعه استوار گردد.
فضا و فعالیت رخ داده در آن؛ توسط انسان، در هر جامعه همراه با فرهنگ های مختلف باعث شده تا در هر فضا نگرش های متنوعی درابعاد مختلف از جمله "توسعه" وجود داشته باشد. فرضا اگر در فضاهای توسعه یافته نگرش زیست بوم گرایی و زندگی روستایی به دور از مراکز شهری و کلانشهری متراکم وجود داشته باشد. متقابلا در فضاهای توسعه نیافته بدلایل مختلفی از قبیل ؛ درآمد نامناسب و تضادهای فرهنگی ؛ به نوعی دوری از سکونتگاه روستایی و ضدیت با آن شیوه زیست به چشم میخورد.
از بحران های مالی در مقیاس بزرگ ناشی از بانکداری غیرمسئولانه گرفته تا تغییرات آب و هوای جهانی ناشی از وابستگی ما به منابع انرژی مبتنی بر سوخت های فسیلی. از مهاجرت های افسار گسیخته به مراکز شهری بزرگ و فرار از روستا بدلیل یک زندگی مدرن شهری اما در (حاشیه)، از خشکسالی تا عواقب نافرجام تکنولوژی و عصر اینترنت و.... میتوان لیست بلند بالایی از این اثرات تهیه نمود تا در مرحله شناخت از وضعیت موجود برای رسیدن به آن حد نصاب مطلوبیت استفاده کرد.اغلب شاکله اصلی در برنامه ریزی های توسعه با هر رویکردی گردآوری و تنظیم شناسایی وضعیت کنونی است. تا حرکت از وضع موجود به سمت وضع مطلوب هموار گردد.
کمیسیون توسعه پایدار شورای ششم
با آغاز بکار شورای ششم رشت در همان جلسات نخست انتخاب هیات رییسه و روسای کمیسیون ها ؛ در مورد اضافه نمودن کمیسیونی تازه تاسیس به جمع کمیسیون های اصلی و تخصصی شورای شهر گمانه زنی هایی صورت گرفت. کمیسیون توسعه پایدار با آغاز فعالیت این شورا به جمع کمیسیون های تخصصی بدنه نظارتی مدیریت شهری رشت اضافه گردید. و به فاصله چند ماه در آبان سال گذشته پس از تایید فرمانداری به صورت قانونی با مشخص شدن اعضای آن؛ نادر حسینی(ریاست کمیسیون) ، هادی رمضانی، سید حسین رضویان، مسعود عباس نژاد، مجید عزیزی به عنوان اعضای این کمیسیون در سال نخست آغاز بکار نمود. طبق روال عادی جلسات شورا، تمامی کمیسیون‌های تخصصی هرهفته برگزار میشود. طبق اصول نیز هر موضوعی ابتدا در کارگروه‌های تخصصی مطرح و سپس در کمیسیون‌ها بررسی و برای تصویب نهایی به صحن شورا ارسال میشود.
پس از بررسی اجمالی نگارنده در کمیسیون های مختلف شوراهای شهر در کشور؛ رشت تنها شهری است که در کمیسیون های اصلی شورا به صورت تخصصی به ایجاد کمیسیون تخصصی توسعه پایدار نایل گردید. با این حساب شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، مشهد ،کرمانشاه ، اهواز و ... هیچکدام کمیسیونی با این عنوان یا مشابه آن در شورای شهر ندارند.
نادرحسینی ریاست سال اول این کمیسیون در روزهای ابتدایی ایجاد کمیسیون توسعه پایدار را یکی از اقدامات خوب شورای ششم برشمرد و تأکید مینمود: ایجاد کمیسیون در حوزه سرمایه گذاری اتفاقی جدید بوده و تأثیرگذار است.
تصویب طرح ایجاد کمیسیون توسعه پایدار در ساختار شورای اسلامی شهر رشت مشتمل بر مقدمه و ایده ، اصول و شرح وظایف و ماده واحده به شرح: با توجه به اهمیت ضرورت های حکمروایی خوب شهری و به جهت حرکت به سمت تحقق ایده شهر ایده آل اسلامی با تکیه بر ظرفیتهای غنی دین مبین اسلام و فرهنگ بومی محلی و به جهت طراحی و اجرا و نظارت بر برنامه های کلان توسعه پایدار شهری با تاکید بر رونق سرمایه گذاری و گردشگری و ایجاد زیرساخت های شهر خلاق هوشمند و دانش بنیان و به جهت توسعه اقتصادی و توسعه پایدار شهری با تاکید بر حفظ محیط زیست با استناد تبصره ذیل ماده ۳ دستورالعمل شرح وظایف،ترکیب تعداد و چگونگی اداره کمیسیون های شورای اسلامی و... کمیسیون تخصصی توسعه پایدار به عنوان جزئی از ساختاری شورای اسلامی رشت تشکیل می گردد. (رجوع به گزارش عملکرد شورای شهر رشت-تابستان ۱۴۰۰)
طبق ماده فوق؛ اصول و شرح وظایف ماده مربوط؛تشکیل کمیسیون توسعه پایدار که به فرمانداری شهرستان رشت تسلیم گردید؛ مواردی از جمله : حکمروایی خوب شهری به جهت حرکت به سمت تحقق ایدهِ شهرایده آل با تکیه بر فرهنگ بومی محلی در برنامه های کلان توسعه پایدار شهری با تاکید بر سرمایه گذاری و گردشگری و ایجاد زیر ساخت شهر خلاق هوشمند و دانش بنیان که منجر به توسعه اقتصادی و توسعه پایدار شهری با تاکید بر حفظ محیط زیست خواهد شد ، اشاره دارد.
اخیرا در ایران؛یکی از نقدهای جدی در تهیه برنامه ها، بیش از حد رویاپرداختن است. چرا باید مسیر فراموش شود؟ چارچوب واحد و ماده ؛ تشکیل کمیسیون توسعه پایدار شورای شهر رشت همانند چشم انداز بسیاری از برنامه های مختلف (ملی،منطقه ای و شهری) هرچقدر دارای اهداف خوبی باشد اما از لحاظ چارچوب برنامه که در راه رسیدن به آن سیاستگذاری هایی اعمال میشود.به علت دوراندیشی یا رویاپردازی باعث گمراهی در مسیر میشود. مسیرمناسب در برنامه ریزی؛ فراهم آوردن چارچوب دقیق از (ابتدا تا انتها) را خواهان است.اصل اول؛ شناخت دقیق وضع موجود است که همیشه با رویاپردازی های بی مورد؛ یا به کل فراموش میشود و یا به دقت انجام نمیشود. فرضا در ماده کمیسیون آمده است: برنامه های کلان توسعه پایدار شهری با تاکید بر سرمایه گذاری و گردشگری و ایجاد زیرساخت شهر خلاق هوشمند و دانش بنیان! پس از بررسی بر گزارش های عملکرد شورای ششم که توسط کارکنان شورا از جلسات صحن و کمیسیون ها تهیه شده است، هیچ یک از اعضای شورا و همچنین ریاست و اعضای کمیسیون درباره ماده تشکیل توضیح واضح و درخور ارایه نداده اند!
هدف؛ برنامه های کلان توسعه پایدار شهری با تاکید بر سرمایه گذاری و گردشگری است. در واقع اگر این داده ها را به این صورت تشریح نماییم: قرار است ابزار در دست (سرمایه گذاری و گردشگری) باشد که ما را به هدف میرساند. اما اعضای شورا حتی بسیاری از شهروندان میدانند؛ که ما مشکلات فراوانی در دو ابزار اشاره شده در این شهر داریم.
گردشگری در رشت سالهاست با عدم توانایی زیرساخت مواجه است، در طی این سالها حتی با وجود شهر خلاق خوراک نتوانسته ایم به آن صورت در شهر رشت با گردشگر، درآمد مازاد داشته باشیم. البته اینکه پس از شهر خلاق خوراک در این شهر به تعدد صنف خوراک و رستوران اضافه گردیده ، کاملا مشهود است اما اینکه درآمد در این بخش از شهر پایه ای باشد، هیچ مدیر شهری نمیتواند این را اثبات کند. اعضای شورای ششم در دو سال گذشته به موضوعاتی از قبیل: مشکلات در زیرساخت گردشگری و عدم توانایی جذب سرمایه و سرمایه گذار تاکید داشته اند. اینکه عضو شورا ششم میفرماید: با ساخت یک نرم افزار اندروید مربوط به آدرس رستوران های شهر رشت به بهتر دیده شدن این صنف کمک مینماییم، هرچقدر که این یک امر طبیعی به فراخور زمان است اما بایستی تاکید نمود: آدمی که بخواهد به رستوران و غذای باب میلش برسد، منتظر اپلیکشن شهرداری و شورا نمی ماند.
مروری بر لوایح و مصوبات کمیسیون توسعه پایدار رشت
کمیسیون فوق در سومین جلسه شورای ششم در طرحی دو فوریتی با اتفاق آرا موافقت گردید. و از آبان ۱۴۰۰ پس از بررسی فرمانداری شروع بکار نمود. در طی عمر دو ساله فعالیتی شورا تا پایان آذر سال جاری؛ ۳۴۹ مصوبه در کمیسیون ها بررسی و در صحن شورا تصویب شده است. از این مقدار چیزی حدود ۵ مصوبه در کمیسیون توسعه پایدار مورد بررسی قرار گرفته است.تعداد نامه های طرح شده در صحن ۱۱ عدد و نامه های وارده۱۲ عدد مربوط به کمیسیون توسعه پایدار است.
در جلسه شماره ۲۶،مورخه ۲۷/۱۱/۱۴۰۰؛ بررسی لایحه شهرداری رشت ثبت شده به شماره ۲۸۵۲ در دبیرخانه شورا به پیوست دستورالعمل تشکیل ستاد راهبردی شهر خلاق جهت بررسی و تصویب و با عنایت به ثبت شهر رشت در شبکه شهرهای خلاق،خوراک شناسی یونسکو و لزوم ساماندهی و ایجاد یکپارچگی واحدهای درون سازمانی و ارگانهای برون سازمانی در راستای تبیین اهداف و استفاده بهینه از این برند جهانی به منظور رونق اقتصادی مبتنی بر گردشگری که منجر به پویایی اقتصاد محلی خواهد گردید و با تشکیل ستاد راهبردی شهر خلاق رشت میتوان به این مهم با پشتوانه اعضای شورای اسلامی شهررشت سرعت بخشید و همچنین از دیگر اهداف مهم ستاد مذکور و ایجاد بستر مناسب جذب اعتبارات ملی *در کمیسیون توسعه پایدار شورا مطرح و با لایحه پیشنهادی باتوجه به اصلاحیه و بازنگری صورت گرفته در متن دستورالعمل تشکیل ستاد راهبردی شهر خلاق از جمله در اعضای ستاد و... با تشکیل ستاد مزبور موافقت گردید.
در جلسه شماره ۴۸ ، مورخه ۰۵/۰۵/ ۱۴۰۱؛ طرح سنجش رضایت مراجعین به شهرداری های مناطق پنجگانه از خدمات اداری شهرداری توسط شورای اسلامی شهر رشت *نظر کمیسیون : در کمیسیون توسعه پایدار و فرهنگی و اجتماعی شورا مطرح و با طرح موافقت گردید. قرار گردیده از روابط عمومی شورای یک الی دو بار در سال در مناطق این رضایت سنجی را برگزار کند و جواب را به اعضای شورا انعکاس دهد. هادی رمضانی ریاست کمیسیون توسعه پایدار شورا عنوان کرد: بحث تکریم از ارباب رجوع قبل هم به صورت کشوری اعلام شده بود اما آنچه که موجب شد در کمیسیون توسعه پایدار با این طرح موافقت شود این بود که شاید این طرح موجب بهتر و اجرایی شدن طرح تکریم ارباب رجوع در شهرداری رشت گردد. رضا عاشری: تفات این طرح با طرح تکریم ارباب رجوع چیست؟در صورتیکه آن طرح هنوز در شهرداری اجرا نمیشود.چه ضرورتی در این طرح وجود دارد که باید مصوب شود؟ رضویان: استعلام میزان رضایت سنجی از ارباب رجوع وظیفه ذاتی روابط عمومی می باشد و چه ضرورتی دارد که این موضوع به عنوان یک طرح از شورا مصوبه بگیرد؟ در نهایت به پیشنهاد رئیس شورا مبنی بر مسکوت ماندن طرح مذکور جهت بررسی بیشتر به اتفاق آرا مقرر شد؛طرح مذکور مسکوت بماند.
در جلسه شماره ۵۹ ، مورخه ۱۴/۰۸/۱۴۰۱؛ بررسی لایحه شهرداری در خصوص صدور مجوز انجام طرح پژوهشی و اجرای نقشه برداری به منظور تهیه نقشه ۱:۵۰۰ بلوکی به روش مستقیم زمینی با منحنی تراز ۲۵ سانتی متر از مناطق مورد لزوم در محدوده قانونی شهر رشت و با هدف یکپارچه سازی آن با طرح تفصیلی و صدور مجوز انعقاد قرارداد با سازمان جهاددانشگاهی ، از ردیف اعتباری تحت عنوان "مطالعات و نقشه برداری پروژه های عمرانی" در کمیسیون توسعه پایدار شورا مطرح و پس از بحث و تبادل نظر به دلیل ترک تشریفات پروژه مذکور و عقد قرارداد با یک مجموعه دانشگاهی خاص اکثریت اعضا(۸رای مخالف و۲رای موافق) *با لایحه پیشنهادی مخالفت کردند و مقرر شد تا حوزه معاونت شهرسازی شهرداری رشت مجدد پس از هم اندیشی با سایر نهادهای علمی و دانشگاهی مجرب موضوع را با دقت بیشتری بررسی تهیه وسایل شهرداری به شورا ارسال نمایند.
در جلسه شماره ۶۰ ، مورخه ۲۱/۰۸/۱۴۰۱؛ بررسی لایحه شهرداری رشت ؛ نسبت به واگذاری ۱۶۰ واحد مسکونی مسکن مهر به سپاه در مقابل دریافت شش دانگ پلاک ۸۶۵۳ از اصلی ۱۵۵ مفروز و مجزا شده است ۲۴۸۱ بخش ۴رشت به مساحت ۲۱۵۱ واقع در گلسار به جهت تبدیل به احسن نمودن املاک خود و در راستای صرفه و صلاح شهرداری و آیین نامه معاملات شهرداری برابر بودجه ابلاغی سال جاری در اجرای تفاهم نامه منعقده به شماره ۱۳۰۵۵۹ ( گزارش عملکرد شورا-آبان ۱۴۰۱) *در کمیسیون های توسعه پایدار و برنامه بودجه و حقوقی شورا شورای شهر مطرح و پس از بحث و تبادل نظر با کلیات لایحه پیشنهادی موافقت شد.
در جلسه شماره ۶۱ ، مورخه ۲۸/۰۸/۱۴۰۱؛ لایحه ثبت شده به شماره ۲۰۹۳ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۱۴ ثبت شده به شماره ۲۰۹۳ در دبیرخانه شورا مبنی بر صدور مجوز افزایش اعتبار ردیف های حقوق و دستمزد نیروهای حجمی با عنایت به اینکه مبنای میزان افزایش حقوق و دستمزد پرسنل شهرداری جهت پیش بینی بودجه سال ۱۴۰۱ برابر بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۱ ابلاغیه سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور به شماره ... که با افزایش ۱۰ درصدی تعیین شده انجام و مورد تصویب شورای شهر رشت قرار گرفت. افزایش ضریب حقوق نیروهای حجمی طبق مصوبات و ابلاغیه های بالادستی با میزان افزایش سقف ۵۷ ابلاغ گردید. *در کمیسیون های توسعه پایدار، حمل و نقل و ترافیک،برنامه و بودجه ، بهداشت و محیط زیست و فرهنگی و اجتماعی شورا پس از بحث و تبادل نظر با لایحه پیشنهادی موافقت شد.
در جلسه شماره ۶۱ ، مورخه ۲۸/۰۸/۱۴۰۱؛ طرح کمیسیون توسعه پایدار شورای اسلامی شهر رشت با امضای ۷ در نظر اعضای محترم شورا به شماره ۱۴۰۱/۱۴۸۰/ش مورخ ۲۶/۰۵/۱۴۰۱ مبنی بر بررسی و تصویب طرح الزام شهرداری نسبت به تهیه پیوسته اجتماعی فرهنگی اقتصادی زیست محیطی پروژه های شهری (پیوستی). *در کمیسیون توسعه پایدار شورا مطرح (با توجه به اینکه طرح مذکور در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور در حال اجرا است) با طرح موافقت گردید و مقرر شد که کار گروهی از اساتید دانشگاهی و نخبگان شهری در کنار چند مشاور کمیسیون د ذیل کمیته برنامه ریزی نظارت و رفاه شهری کمیسیون توسعه پایدار شورای اسلامی شهر رشت تشکیل و با کلیات آن تدوین و ارسال نمایند.
هادی رمضانی(ریاست کمیسیون توسعه پایدار در سال دوم)، در مورد طرح مذکور تصریح نمود: موضوع الزام پیوست زیست محیطی و فرهنگی در پروژه های عمرانی در قوانین بالادستی تاکید شده بود اما برای ضمانت اجرایی بیشتر و تاکید آن در شهرداری این طرح نوشته شد و موضوع حائز اهمیت در پروژه های عمرانی می باشد. مفاد طرح الزام شهرداری نسبت به تهیه پیوست اجتماعی، فرهنگی،اقتصادی و زیست محیطی پروژه های شهری" (پیوستی) به اتفاق آرا مورد تصویب قرار گرفت.
توسعه پایدار
همانطور که میدانیم حق داشتن محیط زیست سالم و پایدار از حقوق مسلم بشر تلقی میگردد. از مؤلفه های مهم توسعه پایدار؛ داشتن محیط زیست سالم است. این اصل جز بیانیه کمیسیون توسعه پایدار استکهلم نیز بود. که در دومین اصل نیز با استناد بر همین اصل به حفظ و حراست محیط زیست می پردازد. در واقع به این امر تاکید دارد: سیاستهای توسعه و بهره برداری باید با هدف محرومیت زدایی، بهبود کلی اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حمایت از تنوع گونه های زیستی و بقای جریانات اصلی اکولوژی و تقویت سیستم های حیات صورت می گیرد. حق توسعه نیز به عنوان یک حق جدانشدنی بشری هم محتوا ومبنای فردی دارد و هم محتوا و مبنای جمعی. پایداری نیز؛ مفهومی پویا است، پایداری اساساً به معنی"ثبات تعادل در طول زمان" است. از طرفی پایداری دلالت بر" نگهداری منابع و ثروت ها توسط هر نسل یا هر سطح از توسعه انسانی" دارد.
توسعه پایدار؛طی یک فرایند جهانی دارای اصول و ضوابطی است که این موارد در جوامع و سکونتگاه های مختلف مبنی بر شاخص های وابسته به آن محدوده دسته بندی میشود، اما از موارد مهمی که میتوان به آن اشاره داشت در یک قالب اصلی و فرعی تقسیم بندی میشود:زمین،کشاورزی،توسعه روستایی، بیابان زایی، خشکسالی و... اما این موارد به زیر مجموعه های دیگری همچون ؛پیشگیری یا کاهش تخریب ، ریشه کنی فقر، تغییر در الگوهای مصرف و تولید ناپایدار، حفاظت و مدیریت منابع طبیعی، دسترسی به زمین و امنیت و مدیریت آن، دسترسی سریع و آسان به اطلاعات مورد نیاز در زمینه توسعه پایدار، توان بخشی زمین، بازسازی مناطق استخراج شده از معادن و.... دسته بندی می شوند.
سازمان حفاظت از محیط زیست ایران در سال ۱۳۵۵ تشکیل شد.که دارای معاونت هایی از قبیل؛ محیط طبیعی،محیط انسانی،اجرایی و فنی و عمومی بود. زیر نظر معاونت امور محیط انسانی دفتر مدیریت بررسی اثرات توسعه بر محیط زیست فعالیتش را آغاز نمود. که در سال ۱۳۵۸ این دفتر حذف و مجدد از سال ۱۳۶۵ دفتری تحت عنوان اریابی محیط زیستی تشکیل شد. این دفتر زمینه را برای ارزیابی اثرات زیست محیطی و توسعه پایدار فراهم نمود. در نهایت با تصویب برنامه توسعه دوم در سال ۱۳۷۳ ارزیابی آثار زیست محیطی از جایگاه قانونی مستحکم تری برخوردار شد.در تبصره ۸۲ از برنامه دوم توسعه - جز ۱- بند الف ؛ مجریان طرح های بزرگ تولیدی،خدماتی، عمرانی و توسعه ای میبایست قبل از اجرا و در مرحله انجام مطالعات امکان سنجی و مکان یابی نسبت به تهیه گزارش ارزیابی بر اساس الگوهای شورای عالی محیط زیست اقدام نمایند. مطرح و به تصویب مجلس رسید.
وجود چنین کمیسیونی در شورای شهر رشت با وجود قوانین و طرح های مصوب بالادست در کشور دارای اهمیت است.اما نه به اینصورت که پس از عمر چهارساله شورای ششم فقط در حد یک امتیاز برای این دوره شورایی باشد. همانطور که اشاره شد در کلانشهرهای کشور تنها شهری که این کمیسیون را در بدنه نظارتی مدیریت شهر راه اندازی نموده ،در شهر رشت میسر گشته ،طی دو سال از عمر این شورا و کمیسیون فوق غیر از عرض اندام در چند طرح، لایحه و تبادل نظر و بررسی در پاره ای از مصوبات، راهکارهای بنیادی و نهادی دیگری را از این کمیسیون در شورای ششم ندیده ایم.
رویکرد بنیادی و نهادی (راهبردی)
بهتر است؛ شورای ششم و اعضای کمیسیون توسعه پایدار؛ به دلیل اهمیت، شرایط شهر و همچنین ظرفیت های موجود به شکل فرایندی؛ بنیادی و نهادی به آن نگاه بیندازند. صرفا میتوانند با تشکیل کارگروه ها و کمیته های تخصصی در بهتر شناساندن وضعیت موجود گام مهمی در سطح مدیریتی شهر برداشته و در قدم دوم که رسیدن به وضعیت مطلوب است، یک فرایند نهادی و بنیادی را جامع عمل بپوشانند. همچنین با همکاری آموزش و پرورش استان و ناحیه ها؛در نهادی کردن آن در سطوح مختلف آموزشی(درون نسلی) گامی بنیادین انجام دهند.
در این روش میتوان با استفاده از فرایند روش ارزیابی آثار زیست محیطی که در توسعه یافتگی نیز بسیار موثر بوده،استفاده نمود. مراحلی از قبیل؛ غربالگری، تعیین محدوده،تعیین و تحلیل اثرات،اقدامات اصلاحی ،تهیه گزارش، بازنگری، تصمیم گیری و تصمیم سازی، پیگیری، مشارکت مردمی میتواند کمیسیون فوق را با الگوریتم جهانی و تخصصی آن همگام سازد. تا پس از آن هدفمندی ، تمرکز ، سازش پذیری ، مشارکت ، شفافیت ، انعطاف پذیری ، کاربردی بودن ، موثق بودن را برای ایجاد و اجرای توسعه پایدار در سطح شهر رقم زند.
کمیسیون توسعه پایدار در رشت توسط ارکان مدیریت شهری باید دارای یکپارچگی،کارایی و پایداری باشد. تا به اهدافی همچون؛ شناخت مسایل و مشکلات در سرمایه گذاری شهر (اینکه چه ضعف هایی وجود دارد که سرمایه گذار در رشت ترغیب نمیشود؟) ، شناخت مسایل و مشکلات در عدم توسعه یافتگی گردشگری شهر و همچنین استفاده از فرصت ها و ظرفیت های بالقوه در جهت رفع عدم توسعه یافتگی، کاهش، ترمیم و پیشگیری خسارات بر محیط زیست، افزایش سطح آگاهی جامعه شهری و روستایی،شناخت مسایل و مشکلات، پیش بینی از بروز اثرات محیط زیستی و پایداری فعالیتها ، تقویت جنبه های اجتماعی در شهر، تضمین استفاده مناسب از منابع ، تغییر و بهبود طرح ها ، تعادل بخشی میان اهداف بلند مدت توسعه و ضرورت برخورداری اکثریت مردم از منابع و منافع توسعه ، بالابردن سطح همکاری و هماهنگی میان سازمان های دولتی و خصوصی، بکارگیری و تلفیق معیارهای محیط زیستی، مشخص نمودن وظایف هر یک از ارگان ها و سازمان های تابع و بالادست مدیریت شهری، برقراری تعادل و منابع محیط زیست، حفظ کیفیت منابع تجدیدناپذیر برای بهره برداری بیشتر، فراهم آوردن زندگی سالم و فعال در جامعه ،استفاده از نظرات مردمی در فرایند تصمیم گیری و .... در سطح محدوده و حریم شهر نزدیک شویم و همچنین از این نمونه مذکور برای سایر شهرها در منطقه نیز استفاده شود.
اگر این کمیسیون ؛ پایداری را در تمامی ابعاد مختلف شهر در نظر دارد ، باید به رویکردی بنیادی و نهادی در اجرای اصول و اهداف کمیسیون توسعه پایدار بیاندیشد تا با شناسایی وضعیت موجود که مهم ترین گام است ، در رفع موانع توسعه موثر اقدام نموده و به وضعیت مطلوب راهی شود.
نویسنده: محمد صالح زاده (روزنامه نگار)
نسخه کامل از گزارشی اختصاصی با عنوان(رویاپردازی با اقدامات نمادین؟مروری بر فعالیت کمیسیون تازه تاسیس «توسعه پایدار» در شورای شهر رشت) در پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان https://moroor.org/
