روزنامه گیلان امروز؛ضرورت نگاه راهبردی به بافت های فرسوده و قدیمی گیلان

 

 

 

روزنامه گیلان امروز/شنبه 27 آبان 1402/ شماره 6392 

گزارش؛ ضرورت نگاه راهبردی به بافت های فرسوده و قدیمی گیلان 

نویسنده: محمد صالح زاده (روزنامه نگار مسایل شهری) 

 

از طریق دانلود فایل زیر به این نسخه از روزنامه گیلان امروز دسترسی پیدا نمایید: 

دریافت

دریافت

https://gilan-today.com/

گزارش؛ضرورت نگاه راهبردی به بافت های فرسوده و قدیمی

 

 

ضرورت نگاه راهبردی به بافت های فرسوده و قدیمی

بافت‌های قدیمی و فرسوده شهری در یک فرایند طولانی تشکیل و در عصر حاضر به مشکلات و محدودیت‌های شهر و مدیریت شهری تبدیل شده‌اند. به طورکلی محیط فضاییِ بافت شهری، شامل بنا‌ها، راه‌ها، مجموعه‌ها، فضا‌ها، تأسیسات و تجهیزات شهری است، که در این بین بافت‌های فرسوده از حیث ظاهری و زیربنایی دارای فرسودگی هستند. این بافت‌ها از لحاظ سطح خدمات، کیفیت زندگی، وضعیت اقتصادی، شرایط بهداشتی، زیست محیطی، دوام و پایداری کالبدی در وضعیتی نامطلوب‌تر از وضعیت متوسط شهر اصلی قرار گرفته‌اند. این محدوده‌ها در صورت بروز خطرات طبیعی مانند زلزله نسبت به سایر نقاط شهر آسیب پذیرتر و بیشتر ساکنین آن نیز از لحاظ سطح برخورداری اقتصادی در بخش متوسط و پایین جامعه هستند. این بافت‌ها به سه بخش واجد اهمیت تقسیم‌بندی می‌شوند؛ بافت‌های دارای میراث فرهنگی، بافت‌های شهری (فاقد میراث فرهنگی) و بافت‌های حاشیه‌ای (سکونتگاه‌های غیررسمی).

 

 در شهریور سالجاری بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد که نشان می‌دهد، دیگر به بافت‌های فرسوده که مهم‌ترین جبهه تأمین مسکن شهر‌ها در دولت سیزدهم بود، وام نوسازی با سود پایین داده نمی‌شود

 

 

بهمن ماه سال گذشته مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی بسته تشویقی کالبدی برای نوسازی بافت‌های فرسوده مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری را با حمایت‌های لازم از ساکنان، سازندگان و انبوه‌سازان در ۱۹ بند به استانداران ابلاغ و این مصوبه را فرصتی مناسب برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی پایدار در کشور دانست. مصوبه شورای عالی دارای ویژگی‌های انعطاف‌پذیر نسبت به شرایط ویژه هر شهر، رویکرد نوسازی محله‌ای و همچنین گره‌گشایی در صدور پروانه برای پلاک‌های مسکونی زیر حد نصاب تفکیک، افزایش نفوذپذیری (قابلیت دسترسی) محله و مشارکت شهرداری‌ها از ویژگی‌های دیگر این مصوبات ابلاغی است. جزئیات این بسته تشویقی کالبدی برای نوسازی بافت‌های فرسوده در ۴ گروه به شرح زیر است: انواع مشوق‌های پیش‌بینی‌شده در مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری شامل بازآفرینی یکپارچه در مقیاس بلوک شهری، نوسازی در مقیاس محور‌های اصلی محله‌ای، نوسازی در عمق بافت فرسوده شهری و ضوابط تشویقی نوسازی قطعات غیرقابل تجمیع است.

این در صورتی است که در شهریور سالجاری بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد که نشان می‌دهد، دیگر به بافت‌های فرسوده که مهم‌ترین جبهه تأمین مسکن شهر‌ها در دولت سیزدهم بود، وام نوسازی با سود پایین داده نمی‌شود. مهدی هدایت(مدیر عامل نوسازی پایتخت) در این رابطه طی مصاحبه‌ای با رسانه‌ها توضیح داد: طی بخشنامه ابلاغی بانک مرکزی، بافت‌های فرسوده از ارزان‌ترین و بالاترین سقف وام ساخت با سود ۱۸ درصد محروم شدند و فقط می‌توانند از وام‌های ۲۳ درصد بانکی بهره‌مند شوند.

در خرداد ماه سالجاری همزمان با افتتاح بیش از پنج هزار واحد مسکونی نوسازی شده بافت فرسوده در کشور اعلام شد: ۹۶۴ واحد مسکونی در بافت فرسوده گیلان، در شهرهای؛ رشت، لاهیجان، لنگرود، صومعه سرا، خمام، رودسر، آستانه اشرفیه، بندر انزلی، فومن، کوچصفهان، تالش، آستارا و املش که از سال ۱۳۹۸ آغاز شده بود، بازسازی شدند.

در مهر ماه سالجاری، جلسه ستاد بازآفرینی شهری گیلان با حضور اسدالله عباسی استاندار گیلان، محمد آیینی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، شهرداران مراکز شهرستان‌های استان و معاونان اداره کل راه و شهرسازی در استانداری برگزار گردید.

در هفتمین جلسه این ستاد در گیلان، ضمن بررسی محدوده‌های بافت فرسوده و ناکارآمدی شهری و در نظر گرفتن بسته‌های تشویقی و تسهیلات برای نوسازی این بافت‌ها و همچنین دریافت سهمیه قیر برای این محدوده‌ها عنوان شد: پروژه‌های مصوب بازآفرینی شهری در قالب اقدام مشترک از سال ۹۷ در کمیته‌ها تصویب و از ۵۸ پروژه در گیلان، تعداد ۲۶ پروژه انجام شده است.

محمد آیینی معاون وزیر راه و شهرسازی در این جلسه تأکید داشت: همه حقوق مردم در بازآفرینی‌های شهری باید رعایت شود و شهرداری‌ها مکلف به همکاری هستند، این حق مردم است که از تخفیف برخوردار شوند. وی با اشاره به اینکه در محدوده بازآفرینی نباید معابر خاکی داشته باشیم، افزود: در استان گیلان نیز یکهزار و ۷۰۰ تن قیر برای آسفالت تمام معابر خاکی در محدوده بازآفرینی نیاز است. که امسال آن را بطور کامل تأمین می‌کنیم.

استاندار گیلان نیز با اشاره به محدوده بافت‌های تاریخی، فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی در شهرهای؛ بندرانزلی، لنگرود، رشت، رودسر، املش و لاهیجان گفت: دقت لازم در مورد بازآفرینی شهری صورت بگیرد و در بافت‌های فرسوده با در نظر گرفتن بسته‌های تشویقی و تسهیلات به نوسازی این بافت‌ها کمک شود.

همچنین وی به فرمانداران ۲ ماه فرصت داد تا از شهرداران بخواهند ساماندهی کوچه‌ها، خیابان‌ها و مبلمان شهری را که از وظایف و تکالیف قانونی آن‌ها است، در دستور کار خود قرار دهند و در ستاد بازآفرینی شهری به یکدیگر در خصوص تصمیم‌گیری در محدوده بافت‌های فرسوده، سکونتگاه‌های غیر رسمی و بافت‌های تاریخی کمک کنند. وی افزود: در نهضت ملی مسکن یکی از موارد مورد ارزیابی، سهم استان‌ها در بازآفرینی شهری است؛ در بافت تاریخی باید تلاش کنیم راهی بجز تخریب سازه میراثی پیدا کنیم، تا بافت منطقه برهم نریزد.

۳۰ شهر گیلان دارای بافت فرسوده

سرپرست اداره کل راه و شهرسازی گیلان نیز که در این جلسه حضور داشت، عنوان کرد: تعداد شهر‌های دارای محدوده ناکارآمد شهری ۳۰ شهر به مساحت پنج هزار و ۳۴۶ هکتار است. وی افزود: گیلان ۳۰ شهر دارای بافت فرسوده به مساحت ۲ هزار و ۶۷۱ هکتار، سه شهر دارای سکونت گاه‌های غیر رسمی به مساحت یکهزار و ۵۳۸ هکتار و ۶ شهر دارای بافت تاریخی به مساحت هزار و ۱۳۷ هکتار دارد. محمدرضا فلاحتگر گفت: عملکرد بازآفرینی شهری در استان گیلان شامل احداث پروژه‌های زیر بنایی و روبنایی، تخصیص قیر رایگان در محلات هدف، ارائه تسهیلات بانکی به واحد‌های مسکونی در محدوده بازآفرینی شهری و برگزاری دوره‌های آموزشی برای مدیران شهر و ساکنین محلات هدف است.

رحیم شوقی شهردار مرکز استان گیلان در جلسه ستاد بازآفرینی شهری گیلان با اشاره به اینکه شهر رشت ۷۹۷ هکتار بافت فرسوده مصوب دارد، اظهار کرد: طبق نقشه‌ها و مطالعات جدیدی که صورت گرفته، مساحت بافت‌های فرسوده رشت به ۹۵۰ هکتار رسیده است. طرح تشویقی ضوابط خاص شهرداری رشت برای بافت فرسوده در کمیسیون ماده پنج استان مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است. وی با اشاره به ۶۵ درصد تخفیف عوارض برای سازندگان در بافت فرسوده تصریح کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون با توجه به موضوع مذکور تنها ۷۰ پروانه در بافت فرسوده شهر رشت صادر شده که ‌امیدواریم با تصویب طرح ضوابط خاص شهرداری رشت در کمیسیون مربوطه تا پایان سال عقب ماندگی‌ها جبران شود.

با توجه به گستره‌ی وسیعی از شهر‌های کشور به ویژه کلانشهر‌ها و شهر‌های بزرگ که با مشکلاتی همچون؛ ناپایداری کالبدی، فقر خدمات شهری، ناکارآمدی زیرساخت‌های شهری، فقدان امنیت، بحران هویت و افت منزلت اقتصادی و اجتماعی روبرو هستند. با استناد به اظهارات شرکت بازآفرینی شهری ایران، کماکان حدود ۳۰ درصد از مساحت شهر‌ها که جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفر را در خود جای داده است، در وضعیتی نابسامان به سر می‌برند. ارتقای کیفیت زندگی در این محدوده‌ها و محله‌ها، راهکار‌هایی فراتر از مداخلات موضعی و موقتی را می‌طلبد. ضرورت سیاست یکپارچه و جامع نگر از دولت گذشته باعث شد که آغاز فصل نوینی در مواجهه با محدوده‌ها و محله‌های ناکارآمد شهری با اجرای سیاست بازآفرینی شهری پایدار رقم بخورد. با آغاز روی کار آمدن دولت سیزدهم و گمانه‌های اجرای نهضت ملی مسکن با توجه به مشکلات پیش روی بازار مسکن، بافت‌های فرسوده جز مناطق هدف اجرای این طرح بود. با این حال با وجود افتتاح واحد‌های مسکونی نوسازی شده در این بافت که آغاز اجرای آن‌ها به سال ۹۸ و دولت گذشته برمیخورد و تا به امروز سرنوشت بافت‌های فرسوده و قدیمی در گیلان و بسته‌های تشویقی در نظرگرفته شده، همچنان آهسته و بتدریج گام برمیدارد.

تمایل دولت به ساختمان سازی در بافت فرسوده

بخشی از برنامه هفتم توسعه نیز تمایل دولت برای ساختمان‌سازی مردم به بافت فرسوده را نشان می‌دهد. در این برنامه وزارت راه و شهرسازی را مجاز دانسته تا برای تشویق مالکان به مشارکت در نوسازی بافت فرسوده، در فرآیند معاوضه کلید به کلید واحد‌های فرسوده این محدوده‌ها با واحد‌های نوساز، در قیمت کارشناسی واحد‌ها تا سقف ۴۰ درصد تخفیف اعمال کنند. همچنین اراضی یا واحد‌های مسکونی در بافت فرسوده تا سقف ۴۰ درصد بیش از قیمت کارشناسی قیمت‌گذاری می‌شوند. از دیگر طرح های تشویقی که دولت برای نوسازی بافت های فرسوده در نظر گرفته به پرداخت وام بافت فرسوده می توان اشاره داشت. طبق این طرح؛ به مالکان خانه‌های اطراف حرم‌های مطهر چهار شهر تهران، مشهد، قم و شیراز، تسهیلات ۶۰۰ میلیون تومانی پرداخت شود که سقف این وام در بافت‌های فرسوده دیگر شهرها ۴۵۰ میلیون تومان است. این طرح ها و لایحه ها همگام با چالش و کمبود در حوزه مسکن بوده که پس از آخرین ابلاغیه بانک ملی با انتقاداتی روبرو شد. آن چیزی که مشخص است؛ نه تنها مسایل بافت فرسوده حل و فصل نشده بلکه با ادامه این روند، در حوزه مسکن نیز بنا به انتقادات مدیر عامل نوسازی تهران و شواهد موجود خدشه وارد خواهد شد.

 

علی رغم محدوده‌های مرکزی شهر رشت که بیانگر تنوع فعالیت‌های مختلف است و به نوعی سرزندگی در آن‌ها وجود دارد. اما محدوده‌هایی از این بافت‌ها که در حاشیه شهر واقع شده و به مرور زمان و در نتیجه توسعه منفصل به محدوده شهر پیوسته‌اند، برخلاف محدوده مرکزی دارای سطح بالایی از نقاط بی‌حرکت و غیرفعال هستند که این بخش‌ها فاقد مراکز محله، مراکز آموزشی و فرهنگی و تفریحی مورد نیاز ساکنین هستند که نیاز به برنامه‌ریزی‌های نوسازی، بهسازی و بازسازی و پیشنهاد خدمات برای این بافت‌های حاشیه‌ای شهر ملزم است.

 

 

بافت‌های قدیمی و فرسوده در رشت بدلیل درهم تنیدگی سازمان فضایی و در نتیجه‌ی توسعه منفصل و متصل شهری به نوعی در بخش مرکزی و محدوده قانونی شهر قرار گرفته‌اند. این بافت‌ها شامل بخش‌های مرکزی هسته اولیه شکل‌گیری شهر و تعدادی از آن هم در محدوده‌های حاشیه‌ای قرار دارند که با مرور زمان از لحاظ کارکردی با چالش‌ها و معضلات متعددی همراه شده‌اند. محلات بازار، خمیران چهلتن، آفخرا، چله خانه، گذر عنصری، استادسرا، پیرسرا، ساغریسازان، چهاربرادران، باقرآباد، صیقلان، بوسار، رودبارتان، کُرد محله، حسین آباد، شالکوه، ضیابری، فرهنگیان، شیخ آباد، شهید مدنی، شهرک ولیعصر، ‌اندیشه، بیجار کن، نظری و…. بخشی از محلات این بافت‌ها در رشت هستند. نکته حایز اهمیت در مورد بافت‌های قدیمی و فرسوده رشت اینست؛ که علی رغم محدوده‌های مرکزی شهر رشت که بیانگر تنوع فعالیت‌های مختلف است و به نوعی سرزندگی در آن‌ها وجود دارد. اما محدوده‌هایی از این بافت‌ها که در حاشیه شهر واقع شده و به مرور زمان و در نتیجه توسعه منفصل به محدوده شهر پیوسته‌اند، برخلاف محدوده مرکزی دارای سطح بالایی از نقاط بی‌حرکت و غیرفعال هستند که این بخش‌ها فاقد مراکز محله، مراکز آموزشی و فرهنگی و تفریحی مورد نیاز ساکنین هستند که نیاز به برنامه‌ریزی‌های نوسازی، بهسازی و بازسازی و پیشنهاد خدمات برای این بافت‌های حاشیه‌ای شهر ملزم است.

 

نویسنده : محمد صالح زاده (روزنامه نگار) 

انتشار در بیست و چهارم آبان 1402 

منبع : پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان 

https://moroor.org/

مقاله؛خانه های بی ضابطه دوم و ناتوانی گردشگری پایدار(۲)

 

 

خانه های بی ضابطه دوم و ناتوانی گردشگری پایدار(۲)

احاطه بشر به وسیله بشر پایان گرفته و اینک شاهد محاصره بشر به وسیله ‌اشیاء هستیم. ژان بودریار؛ جامعه‌شناس و فیلسوفی پساساختارگرای معاصر بر این باور بود: جوامع پسامدرن از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطی اشباع شد و به عصر وانمایی (شبیه‌سازی) وارد شده است. امروزه افراد در طی روز مبادله‌ای بین‌شان انجام نمی‌گیرد، بلکه با تجارت، کالا‌ها و پیام‌ها این مبادله جریان دارد. همانطور که گئورگ زیمل در رابطه با کلانشهرها؛ شیوه‌ای خاص از مصرف کردن را نسبت می‌داد، که طبق آن افراد ساکن در کلانشهر‌های متمرکز راهی برای بیان خود در رابطه با دیگران و انبوه جمعیت حاضر می‌یابند. مصرفی نمایشی؛ یک بازیِ رایزنی منزلتی است، که افراد دارای درجه اقتصادی و اجتماعی مساوی بازی می‌کنند. در معنای زیمل، این بازی شکلی از فعالیت انسانی است، که ریشه‌اش را می‌توان در نیاز‌های انسانی جُست. بوردیو دیگر جامعه‌شناس سرشناس محتوای مصرف را در عصر معاصر بر حسب منطق دیالکتیکی اینگونه تعبیر می‌کند: مصرف راهی برای نشان دادن تمایزات نیست، بلکه خود راهی برای ایجاد تمایز است.

برخلاف سایر اشکال مهاجرت؛ همچون مهاجرت ناشی از جنگ، بلایای طبیعی و یا در پی یافتن شغل و فرار از بیکاری این شکل از آن در زمره تحرکات جمعیتی اجباری و علی الخصوص اقتصادی قرار نمی‌گیرد. این شکل از مهاجرت به صورت کاملاً آگاهانه، با میل باطنی اشخاص و بر اساس حق انتخاب بنیان شده است. از اینرو انگیزه‌ی اشخاص در جابجایی موقتی و فصلی به قصد گریز از فشار‌های فردی و اجتماعی که ناشی از سکونت در شهر‌های متمرکز است، نشات می‌گیرد. به این خاطر صرفاً در این نوع جابجایی که به طور سنتی در ادوار مختلف مشهود است، موقعیت مقصد در نزدیکی محیط‌های طبیعی، مناظر روستایی خوش آب و هوا، همجوار با سواحل دریا، رودخانه، جنگل و کوهستان‌های با چشم انداز خوش منظر مقرر شده است. از این جهت که پدیده خانه دوم اغلب در چند منطقه جغرافیایی ممتاز خود را نشان می‌دهد، اما گِره‌ی اصلی این پدیده در مقابل با جغرافیا و جوامع محلی است، که باید با شناخت و تحلیل تمامی ابعاد در برگیرنده و با استفاده از رویکرد انتقادی و آگاه‌سازی در میان جوامع محلی از پراکندگی منفیِ بی‌رویه‌ی آن جلوگیری کرد.

در پیوست مطلبی دیگر که پیش از این منتشر شد؛ در ادامه به صورت مختصر به برخی از مقالات علمی-پژوهشی می‌پردازم که در این رابطه به نتایج بایسته‌ای دست یافته‌اند. با توجه به ناحیه جغرافیایی ممتاز گیلان و مازندران در جوار دریای کاسپین مرور موردی بر مقالات علمی را بر این ناحیه منعکس می‌کنیم. اما با توجه به اهمیت موضوع نقطه جغرافیایی مرکزی کشور در استان یزد (شهر توریستی اردکان) که از لحاظ یافته‌ها و نتایج پژوهش به نکات قابل تاملی رسیده را هم مرور خواهیم کرد. نکته حایز اهمیت در مورد پدیده خانه دوم اینست؛ که با توجه به برخی از نمونه‌های خارجی آن در ادوار مختلف این تفکر اشتباه رایج است، که افزایش این سبک مساکن در نواحی روستایی باعث توسعه گردشگری پایدار خواهد شد. با توجه به نمونه‌های داخلی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و از جمله در استان‌های شمالی کشور در دهه گذشته باید تأکید داشت: برخلاف پژوهش‌هایی که در کشور‌هایی همچون سوییس و وقوع نتایج مثبت، این پدیده در کشور چنان نتایج شایسته‌ای در زمینه توسعه گردشگری را حاصل نشده و با عدم مدیریت صحیح و کارآمد و نبود برنامه‌ریزی جامع گردشگری با پیامد‌های منفی همچون؛ بورس بازی زمین، مسکن و مستغلات و سایر مسائل اقتصادی و اجتماعی همراه شده است.

در ادامه به برخی از مقالات علمی و پژوهشی در حوزه منطقه‌ای استان گیلان و مازندران و نمونه‌ای از مرکز کشور می‌پردازیم؛

مقاله؛ تحلیل نقش گردشگری خانه‌های دوم در تحولات زیست محیطی روستا‌های هدف گردشگری شرق استان گیلان، نوشته‌ی؛ تیمور آمار و محمد تقی لطفی نیا که در سه منطقه ساحلی، جلگه‌ای و کوهپایه‌ای قرار گرفته، نشان می‌دهد: گردشگری خانه‌های دوم یکی از الگو‌های گسترش گردشگری در نواحی روستایی است، که سبب تأثیرات مختلف از جمله تأثیرات زیست محیطی شده است. نتایج این پژوهش بیانگر اینست: که گردشگری خانه‌های دوم عمدتاً اثرات منفی همچون تغییر کاربری اراضی و تخریب باغ‌ها و مزارع، افزایش تولید زباله و رها‌سازی آن در محیط روستا‌ها، تخریب پوشش گیاهی، آلودگی‌های صوتی، هوا، بصری، آب و بر محیط زیست روستا‌های ناحیه مطالعاتی داشته است. طبق یافته‌های این پژوهش؛ در سه روستای مورد مطالعه در شرق گیلان، روستای انبار سر(شهرستان آستانه اشرفیه، بخش کیاشهر)، روستای حسن بکنده(شهرستان لاهیجان، بخش رودبنه) و روستای حسن سرا(شهرستان رودسر) در سال ۱۳۹۵ تعداد ۱۶۹ خانه دوم در این روستا‌ها احداث شده که به نسبت سال ۱۳۸۵ از رشد ۰۶/۱۱ برخوردار بوده که بیشترین تغییرات کاربری در در روستا‌های حسن سرا و انبار سر رخ داد.

بنابراین رشد فیزیکی روستا‌ها نه بر اساس رشد واقعی بلکه به دلیل استقبال گردشگران و ساخت خانه‌های دوم اتفاق افتاده، و همچنین میزان تولید زباله در فصول گردشگری حدود ۸۰ درصد نسبت به فصول غیرگردشگری رشد داشته است.

مقاله؛ بررسی و تحلیل گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی، (مطالعه موردی بخش خورگام از شهرستان رودبار) نوشته‌ی؛ دکتر تیمور آمار، در این پژوهش که نواحی کوهستانی استان گیلان را شامل میشود، گسترش این پدیده در دهه‌های اخیر را متأثر از بهبود شبکه‌های ارتباطی و‌شناساندن توانمندی‌های این مناطق و اشباع محدوده‌های جلگه‌ای و ساحلی دانسته که همچنین در ناحیه مطالعاتی، گسترش آن متأثر از روابط خویشاوندی و مهاجرت معکوس است. توسعه مساکن فصلی در این ناحیه عمدتاً به صورت ارگانیک و بدون پشتوانه کنترلی بوده که این امر باعث شده تا نظام مشخصی در پراکندگی، مکان‌یابی خانه‌های دوم دیده نشود. نگارنده این پژوهش در نتیجه‌گیری پایانی بیان داشته؛ علی رغم وجود ابزار قانونی طرح‌های هادی روستایی در محدوده‌های کوهستانی استان نیاز یک طرح جامع و راهبردی مشخص به چشم می‌خورد.

مقاله؛ تحلیل جغرافیایی گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی شهرستان بندرانزلی نوشته‌ی؛ دکتر تیمور آمار و افسانه برنجکار، ظهور و گسترش این پدیده را می‌توان نمادی از رشد سرمایه داری در جوامع روستایی دانست. که به تبع رسوب و ماندگاری در این جوامع، در بلند مدت اثرات اقتصادی برجای می‌گذارد. نتیجه این مطالعه بیانگر اینست؛ گسترش خانه‌های دوم در این شهرستان بندری متأثر از شرایط جغرافیایی ناحیه و برنامه‌ریزی‌های موضعی(منطقه آزاد) می‌باشد. طبق بررسی‌ میدانی این مطالعه در ادوار مختلف بعد از انقلاب در روستا‌های بندرانزلی، ۲/۱۳ درصد از خانه‌های دوم مربوط به دهه قبل ۶۰، ۵/۱۵ درصد مربوط به دهه ۶۰، ۳/۲۳ درصد مربوط به دهه ۷۰ و ۳/۴۸ درصد مربوط به دهه ۸۰ است. همچنین نیمی از جامعه آماری مقیم استان تهران و به ترتیب سایر استان‌ها از جمله؛ قزوین، اصفهان، تبریز، همدان، مشهد، اراک و کرج و… می‌باشند که در ایام فراغت به منازل تفریحی خود در روستا‌های این شهرستان مراجعت می‌کنند. نگارندگان این مقاله در نتیجه‌گیری پایانی بیان داشته‌اند: در صورت توسعه بدون ضابطه این پدیده، در بلند مدت خطر آشفتگی کالبدی موجب خواهد شد. که باید نیاز دوراندیشی و تدوین یک برنامه‌ریزی کالبدی برای هدایت نظام‌وار و ضابطه‌مند خانه‌های نوساز لحاظ گردد.

مقاله؛ تحلیل اثرات خانه‌های دوم بر ساختار روستا‌های توریستی از نظر جامعه میزبان(مطالعه موردی روستای برسه، شهرستان تنکابن) نوشته‌ی؛ غریب فاضل نیا و همکاران، در این پژوهش مهم‌ترین پیامد مثبت خانه‌های دوم در روستای شهرستان تنکابن را افزایش فرصت شغلی، افزایش فروش تولیدات محلی، بهبود وضع خیابان و خدمات روستایی و بازسازی خانه‌های قدیمی و از جمله پیامد‌های منفی آن از نظر جامعه میزبان به افزایش قیمت زمین و مسکن، تبدیل باغات کشاورزی به باغات خانگی، کاهش شاغلان بخش کشاورزی، افزایش مالکیت افراد غیربومی بر زمین و مسکن روستا، تخریب چشم انداز روستایی و افزایش ساخت وساز اشاره کرده است.

مقاله؛ میزان تأثیر‌گذاری احداث خانه‌های دوم بر انواع آلودگی‌ها و پیامد‌های نامطلوب زیست محیطی (مطالعه موردی شهر اردکان و روستا‌های اطراف) نوشته‌ی؛ احمد الحسینی خادم و همکاران، شهر توریستی اردکان با وجود جاذبه‌های طبیعی سالانه میزبان ده‌ها هزار نفر گردشگر می‌باشد. این عامل جاذبه باعث تمایل گردشگران برای اقامت بیشتر در این ناحیه شده که با ساخت و اجاره طولانی مدت خواسته خود را برآورد می‌کنند. در این پژوهش بر اساس برداشتهای میدانی و مطالعه آمار بنگاه‌های املاک، بیشترین معاملات باغ در شهر اردکان است، که ۸۰ درصد این معاملات توسط غیربومی‌ها و تنها ۲۰ درصد توسط بومی‌ها صورت گرفته است. همچنین این پژوهش نشان می‌دهد؛ تقریباً تمامی باغ‌های کشاورزی خریداری شده توسط غیربومی‌ها تبدیل به خانه، باغ – ویلا شده که بعنوان خانه‌های دوم و تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتایج‌های میدانی نگارندگان این مقاله بیانگر اینست؛ که ارتباط معنا داری میان ساخت خانه‌های دوم و تغییرات زیست محیطی و اکولوژیکی در این شهر وجوددارد.

 

نویسنده : محمد صالح زاده (روزنامه نگار و کارشناس مسایل شهری) 

منبع : پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان 

https://moroor.org/

 

 

رینگ ۹۰ متری بعد از ۲۰ سال عملیاتی می‌شود؟

شورای شهر رشت پیگیرکمربندی جدید رشت؛

در ۸ آبان ۱۴۰۲

در حالیکه شهرداری رشت طی چند سال گذشته در جذب سرمایه گذار برای اجرای پروژه های بزرگ ترافیکی و حمل و نقل شهری ناتوان عمل کرده و رشت عملا فاقد کمربندی است، رییس کمیسیون حمل و نقل و عمران شورای اسلامی شهر رشت از پیگیری راهکارهای اجرایی پروژه رینگ‌های۹۰  متری و ۱۳۶ متری رشت خبر داد و گفت: به دنبال رفع مشکلات و اجرایی شدن این پروژه هستیم.

«محسن سماکچی» عضو شورا و رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر رشت به مرور اظهار کرد: این پروژه در سالهای گذشته به دلایل مختلف از سوی شهرداری فسخ قرارداد شده بود که در حال حاضر به دنبال متمم برای از سرگیری قرارداد و خرید و تهاتر اراضی مسیر برای ادامه کار پروژه هستیم.

 سماکچی با بیان اینکه احداث این رینگ در توان مالی شهرداری رشت نیست تأکید کرد: این پروژه طبق برآورده ها به ۱۳۵ میلیارد تومان هزینه و منابع مالی نیاز دارد و شهرداری باید به دنبال دریافت بودجه ملی برای آن باشد. این پروژه بزرگ با اعتبارات محدود شهرداری رشت به به پایان نمی‌رسد.

رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر اضافه کرد: برای تعیین تکلیف نهایی این پروژه ۱۵ روز به معاونت شهرسازی و شرکت سرمایه گذار فرصت دادیم تا پروپوزال جدیدی با توجه به وضعیت رینگ ۹۰ متری و رینگ ۱۳۶ متری پیشنهادی از سوی شرکت سرمایه گذار آماده کنند.

سماکچی در خصوص حل معضل ترافیک مسکن مهر رشت نیز از بازگشایی مسیر جدید در این منطقه خبر داد و گفت: در تلاشیم مسیر جدیدی را از اراضی سفید رود و املاک شخصی به سمت میدان گیل در مسکن مهر رشت بازگشایی کنیم تا بخشی از ترافیک این منطقه روان شود.

 لازم به ذکر است؛ پروژه رینگ ۹۰ متری جنوب غربی رشت، در دوران شورای چهارم مطرح شد، این پروژه قرار بود با هدف احداث کمربندی جدید، کنترل و کاهش ترافیک رشت احداث شود. اما بعد از گذشت دو دهه در بن بست تامین منابع مالی و تملک اراضی بلاتکلیف باقی ماند.

انتظار می‌رفت با شروع احداث رینگ ۹۰ متری، از مشکلات ترافیکی رشت کاسته شود. اما قرارداد این پروژه بنا به دلایل نامعلومی که به گفته شهرداری رشت نامشخص بودن تضامین و شرح خدمات فنی عنوان شده سالها به طور یک طرفه از سوی شهرداری فسخ قرارداد و طی این سال‌ها مسکوت و پنهان باقی مانده بود.

اوایل سال جاری مدیریت شهری رشت از رفع موانع و آغاز اجرای این طرح بعنوان جدید‌ترین طرح ترافیکی و حمل و نقل شهری حمل و نقل شهری خبر داده بود. در حال حاضر عملیات اجرای ۴ پروژه تقاطع غیر همسطح طرح میثاق از روزهای گذشته با ایجاد کارگاه در رشت آغاز شده است. همزمانی شروع ساخت این پروژه ها به افزایش ترافیک در مناطق مختلف رشت دامن زده است.

 

منبع : پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان 

https://moroor.org/

مقاله؛ پدیده نوظهور خانه های دوم؛ مهاجرتی فرصت طلبانه (۱)

 

 

پدیده نوظهور خانه های دوم؛ مهاجرتی فرصت طلبانه (۱)

 

شهر و شهرنشینی؛ هر آنچه که خود ندارند، را در شهروندان خود خلق می‌کنند. با الهام از این مفهوم اِلسا چنی می‌توان گفت: گریز از شهرنشینی، فرار از شلوغی، پرهیز از آلودگی، مقاومت در برابر نظم شهر و بازگشت به طبیعت از جمله مواردی است، که توسط شهر در شهرنشینان خلق می‌شود. طرح این پرسش که چگونه شهرآنچه را که خود ندارد را در شهروندان خلق می‌کند؟ از این حیث مهم است؛ که شهر بعنوان مکانِ انباشت جمعیت و فعالیت باعث بروز و سلب پیامد‌هایی می‌شود، که در دوره‌های زمانی در تحرکات جمعیتی تأثیر‌گذار خواهد بود.

در طی ۵۰ سال گذشته؛ تغییرات زیادی در اندازه، حجم، نوع و شکل‌های مهاجرت رخ داده است. به تعبیر هاگن زانکر محقق ارشد تحقیقات مهاجرت در اتحادیه اروپا؛ مهاجرت را می‌توان در حرکت موقت یا دایم اشخاص و یا گروه‌های مردم از یک محل جغرافیایی به محل دیگر تعریف کرد. اهمیت موضوع مهاجرت به این دلیل است، که فرد مهاجر با جابجایی از مکانی به مکان دیگر، هم خود و هم جمعیت مبدا و مقصد را و همچنین مکانی که از- و به آن مهاجرت کرده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

ما در اینجا خانه داریم

در طول این سال‌ها و اگر بخواهیم دقیق یادآور شویم؛ با شیوع پاندمی کرونا در نزدیکی سال نو، حساسیتی در استان‌های شمال کشور از جمله گیلان و مازندران اتفاق افتاد. ساکنین بومی این استان‌ها به نوعی خواهان ممانعت جدی ورود مسافران به این مناطق بودند. باید توجه داشت؛ این ماجرا تنها به این موضوع بسنده نمی‌شود و در بطن این ماجرا، مواضعی منطقه‌ای و اقلیمی نهان بوده است. مهاجرت‌های کنترل نشده‌ی دهه گذشته و در پی آن خرید و فروش زمین‌های زراعی و متعاقباً تغییرات در کاربری‌ها در منطقه به بحران‌هایی بدل گردید، که ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی این مناطق را تحت شعاع قرار داده است.

 

 

الگوی خانه دوم در واقع حالت بینابین سکونت را شامل می‌شود که با گریز شهرنشینان به مناطق روستائی یا مناطق ساحلی همراه است. این نوع مهاجرت سبب تغییرات مهمی در مالکیت زمین، استفاده از زمین، حکمرانی اراضی روستایی و دگرگونی در ترکیب اجتماع روستا شده است. این پدیده نوظهور معاصر؛ صرفاً جابجایی ساده تعدادی از افراد نیست، بلکه پدیده‌ای است که بر ابعاد مختلف جوامع محلی اثر ناسازگار دارد.

 

 

این موضوع با ورود پاندمی جهانی به عنوان بحرانی ناگهانی باعث بروز دقیق نقص‌ها در برنامه‌ریزی توسعه و عدم مدیریت کارآمد در مناطق شمالی کشور شد. که از اینروز با واکنش ساکنین بومی این مناطق همراه بود. اگر خاطرمان باشد؛ در ویدیو‌های آن دوره فضای مجازی، در‌ایستگاه‌های مبادی این استان‌ها از ورود خودرو‌های غیربومی توسط پلیس راهور و شهروندان بومی ممانعت بعمل می‌آمد. تا جایی که در برخی از این صحنه‌ها شاهد عکس العمل‌هایی از سوی افراد غیربومی خواهان ورود به استان بودیم، که بیان می‌داشتند: ما در اینجا خانه داریم.

 مهاجرت و پدیده نوظهور خانه دوم

با توجه به تغییرات در فُرم مهاجرت؛ استان گیلان نیز بدلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، منابع طبیعی غنی، اکوسیستم ارزشمند، سرمایه‌های انسانی و اجتماعی و ظرفیت‌های گردشگری با دگرگونی در تحرکات جمعیتی روبرو بوده است. به طور معمول شیوه‌های الگوی سکونت به دائم و غیر دائم تقسیم می‌شود که مهاجرت در هر دو الگو نقش بسزایی دارد. در ادوار گذشته؛ روند مهاجرت در استان گیلان از مهاجر فرستی به مهاجر‌پذیری تغییر شکل داد. برخی از اشکال مهاجرت و بالطبع سکونت غیر دائم، باعث پدید آمدن نوعی از بحران در این مناطق شده که به شکل پدیده‌ای صعب العلاج در تمامی سطوح این منطقه با نام “خانه دوم” خود را نشان داده است.

 خانه هایی با سکونت کمتر از ۹۱ روز

سابقه این پدیده به مصر باستان و امپراتوری رم بازمیگردد. گسترش پدیده “خانه دوم” بعد از دومین جنگ بین‌الملل تحت تأثیر افزایش درآمد‌ها و لزوم بهره‌گیری از فراغت و تسهیل شبکه حمل و نقل پدیدار شد. سابقه شکل‌گیری آن در ایران مشخصاً به دوران قاجار باز می گردد. طبق پژوهش‌ها در این باره، در ایران، اروپا و سایر نقاط؛ استفاده از این خانه‌ها محدود به اَشراف، درباریان و اقشار خاص از جمله نظامیان بود. خانه‌های دوم در واقع مساکنی هستند در نواحی مختلف از جمله نواحی روستایی که معمولاً توسط ساکنان شهر‌ها ساخته و خریداری می‌شوند و در مدتی معین با هدف فراغت و تفریح مورد استفاده قرار می‌گیرند. این خانه‌ها طبق تعریف مؤسسه ابداعات اجتماعی آمریکا، خانه‌هایی هستند؛ که کمتر از ۹۱ روز در سال سکونت در آن‌ها جریان دارد. جامعه‌شناسان حوزه شهر-روستا می‌گویند: سکونتگاه‌های ثانوی گاه خانه‌ای است؛ در یک شهر، گاه آپارتمانی در یک نقطه ساحلی. اما اکثر مواقع این سکونتگاه‌های ثانوی در یک روستا قرار دارند. و وجود آن‌ها گاه با مناسبات ناشی از مالکیت در ارتباط است و گاه نیست.

دلایل ظهور خانه های آخر هفته

از دلایل ظهور این پدیده می‌توان به؛ اتصال نواحی شهری-روستایی و بالعکس، افزایش سطح رفاه و استاندارد‌های زندگی، سهولت تحرک و جابجایی، خدماتی و ماشینی و صنعتی شدن مشاغل و امکان کنترل فعالیت‌ها از دور، بهبود حمل و نقل خصوصی و عمومی، علاقه به گریز از شهر و شهرنشینی، علاقه به بازگشت به طبیعت، دوری از محیط پُر سر و صدای شهری و آلوده، سرمایه‌گذاری و پس انداز شخصی، پایین بودن هزینه زندگی و گذران اوقات فراغت در مناطق روستایی، دستیابی به آرامش و آسایش روانی، مهاجرت معکوس، ارایه تسهیلات دولتی برای نوسازی بافت روستایی، وجود اراضی و خانه‌های ارثی، بازنشستگی و…. اشاره داشت. این پدیده نوظهور در کشور و علی الخصوص مناطق شمالی کشور باید بعنوان بخشی از سیستم شهری مورد بررسی قرار گیرد.

 

 توسعه نامتوازن و مهاجرت

با توجه به عدم هماهنگی در سطوح مختلف برنامه‌ریزی؛ برنامه‌ریزی ناحیه‌ای با برنامه‌ریزی ملی و محلی باعث شکل‌گیری عدم تعادل در مناطق کشور شده است. در ایران نیز بدلیل ایجاد توسعه نامتوازن و فرایند شتابان تمرکز جمعیت در کلانشهر‌ها و قطبی شدن جمعیت شهر‌ها به نوعی با نابرابری منطقه‌ای روبرو شدیم. بنابراین اگر توسعه در مناطق مختلف کشور به نحو مطلوب و یکسان اجرا نشود، باعث بروز بی‌عدالتی و نابرابری (توسعه نامتوازن) در استان‌ها خواهد شد. از اینرو استان گیلان با توجه به میزان توسعه یافتگی در کشور با وجود تمامی پتانسیل‌ها جز استان‌های نیمه برخوردار کشور بوده است. استان گیلان همیشه شاهد اشکال مختلف مهاجرت بوده و در سال‌های اخیر با بروز بحران آب، آلودگی هوا، افزایش هزینه زندگی در کلانشهر‌ها، کوچ دائمی به شمال کشور افزایش یافته است. چنانکه دیگر افراد برای مهاجرت پایتخت را گزینه مناسبی ندانسته و استان‌هایی نظیر؛ گیلان، مازندران و گلستان جایگزین آن شده‌اند. از اینرو استنباط می‌شود؛ تحرکات جمعیتی در استان گیلان به سیاست‌های توسعه‌ی نامتوازن (عدم توزیع بهینه امکانات) در کلانشهر‌های سایر استان‌ها وابسته است.

 مهاجرتِ فرصت طلبانه

پدیده نوظهور خانه دوم همچون سایر پدیده‌های دوران معاصر دارای پیچیدگی‌های چندوجهی است. اثرات و پیامد‌های مثبت و منفی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی، کالبدی و جغرافیایی بر مناطق روستایی از خود برجای گذاشته است. دکتر محمود شارع پور در مورد وقوع این پدیده در مازندران می‌گوید: در چند دهه اخیر شاهد پدیده‌ای هستیم که برخی از ساکنان شهر‌های بزرگ درجستجوی اقامت نزدیک به طبیعت، به دنبال خانه‌های دوم می‌باشند و با این کارِ خود در مناطقی که از لحاظ جاذبه‌های طبیعی غنی هستند، تغییرات مهمی را سبب شده‌اند. الگوی خانه دوم در واقع حالت بینابین سکونت را شامل می‌شود که با گریز شهرنشینان به مناطق روستائی یا مناطق ساحلی همراه است. این نوع مهاجرت سبب تغییرات مهمی در مالکیت زمین، استفاده از زمین، حکمرانی اراضی روستایی و دگرگونی در ترکیب اجتماع روستا شده است. این پدیده نوظهور معاصر؛ صرفاً جابجایی ساده تعدادی از افراد نیست، بلکه پدیده‌ای است که بر ابعاد مختلف جوامع محلی اثر ناسازگار دارد. همچنین باید گفت: از این پدیده تحت عنوان مهاجرت رفاه طلبانه نیز یاد می‌شود.

فاصله ی خانه های دوم شمال کشور و برنامه ریزی توسعه گردشگری پایدار

طبق یک اصل جهانی این باور وجود دارد؛ که بین اقلیم منطقه و مکان گزینی خانه‌های توریستی ارتباط تنگاتنگی پایدار است. با توجه به پژوهش‌های صورت گرفته در داخل و خارج کشور نیز اغلب محل استقرار خانه‌های دوم را ناحیه‌هایی برشمرده‌اند که از لحاظ جغرافیایی متمایز و ممتاز هستند. به گفته شارپلی؛ از اوایل قرن بیستم در کشور‌هایی مانند سوییس، اتریش، سوئد و آلمان آنچه گردشگری و مالکیت خانه‌های دوم را در بر می‌گرفت، شامل افرادی بود؛ که در دهه‌های قبل به شهر‌های مرکزی مهاجرت کرده بودند، که پس از شلوغی‌های شهری با بازگشت به طبیعت و ساخت خانه‌های دوم در روستا‌های خوش آب و هوا تعطیلات خود را در کنار اقوام سپری می‌کنند. این امر در برخی از کشور‌های اروپایی منجر به استحکام سنت گردشگری روستایی شد. در کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران، کارکردِ ایجاد خانه‌های دوم در مناطق روستایی فاصله بسیار زیادی با برنامه‌ریزی توسعه گردشگری پایدار دارد.

آسیب خانه های دوم در شمال کشور

مصائب پدیده نوظهور خانه‌های دوم که به خانه‌های آخر هفته و تعطیلات معروف هستند. با توجه به ابعاد گسترده زیان بار آن در کشور مقابل اندک موارد مثبت، می‌توان به؛ ریختن زباله و اغتشاشات بصری، افزایش پسماند در مناطق، آلودگی چشم انداز‌ها، ترافیک در جاده‌ها، نابودی منابع طبیعی از جمله جنگل، سواحل و مناطق کوهستانی، آلودگی‌های زیست محیطی، اختلال در منابع آبی و تأسیسات و تجهیزات منطقه‌ای بر اثر فشار تقاضا، تغییرات در کاربری اراضی و بالطبع نابودی اراضی کشاورزی، آشفتگی در بافت و کالبد، تغییرات فرهنگی و بروز اختلافات قومی و برهم خوردن ساختار سنتی، محرومیت از برخی مزایای رفاهی برای جامعه میزبان، ایجاد دوگانگی در نظام سکونت، بورس بازی زمین و املاک و مستغلات و… اشاره داشت.

هیچ دهیاری حق صدور مجوز را به افراد غیربومی ندارد.

استاندار گیلان به عنوان بالاترین مقام اجرایی دولت در استان ضمن انتقاد از صدور مجوز ساخت و ساز به افراد غیربومی در روستا‌ها و تشکیل کارگروه مقابله با ساخت وساز‌های غیرمجاز عنوان کرد: مخالف سرسخت فروش اراضی به غیربومی‌ها هستم و باید نسبت به حفاظت از فرهنگ اصیل خود کوشا باشیم و نگذاریم فرهنگ روستایی و اصالت بومی‌مان، کم رنگ شود. وی همچنین در مورد برخورد قاطع با ساخت و ساز‌های غیرمجاز و عاملان آن تأکید کرد: مدیرانی که به هر نحوی در ساخت و ساز‌های غیرمجاز دخیل بوده و هستند، استعفاء خود را بنویسند. دهیارانی که در این ارتباط تعارض منافع دارند را در اسرع وقت به استانداری گزارش دهید، هیچ دهیاری حق صدور مجوز را به افراد غیربومی ندارد.

اهمال کاری و تخطی از قانون

از وظایف دهیاری و بخشداری نظارت بر ساخت و ساز‌های غیرمجاز است، که باید جدی گرفته شود تا خارج از طرح هادی ساخت و ساز انجام نشود و شاهد دست‌اندازی به منابع ملی و زمین‌های کشاورزی نباشیم. در طی دهه‌های اخیر برخی از تخلفات در اراضی روستا ارتباط مستقیم با عملکرد ناکارآمد شورا‌ها و دهیار‌ها و تخطی از قانون و سایر سازمان‌های متولی دارد. که با اهمال کاری‌ها باعث بوجود آمدن آسیب‌ها و بحران‌هایی در مناطق شمالی کشور شده‌اند. در برخی از روستا‌های گیلان اظهاراتی مبنی بر اینکه دهیاران و شورا‌ها در قامت بنگاه‌های خرید و فروش زمین و سازندگان غیررسمی در روستا‌ها مشغول به فعالیت هستند، که این موارد جز لاینفک نقصان‌های پیشروی توسعه استان گیلان محسوب می‌شود. نباید هیچ نفعی در تقابل با منافع مردم باشد، همانطور که ملاحظه می‌کنیم؛ غفلت و سهل انگاری اثرات مخربی را برجای خواهند نهاد. از اینرو باید با افزایش اکیپ‌های گشت زنی و کمیته پیشگیری از تصرفات در ساخت و ساز‌های غیر مجاز و تصرف اراضی ملی در جهت برخورد جدی و قانونی و همچنین در زیر بخش کارگروه مقابله با ساخت و ساز، برای تحلیل دقیق‌تر از آمار وجود این مساکن و تغییر کاربری‌ها و ارزیابی اثرات آن در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شیوه‌نامه‌هایی در دستور کار قرار گیرد و در اجرای آن دستورالعمل‌ها قاطعیت کامل لحاظ گردد.

 

نویسنده : محمد صالح زاده ( روزنامه نگار حوزه شهری) 

منبع : پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان 

انتشار در سوم آبان سال 1402 

https://moroor.org/

 

یادداشتی از محمد صالح زاده: راه حل‌های مهم از سوی نمایندگان کلانشهر‌ها در روز جهانی متروپولیتن

 

 

 

 

شهر‌ها محل زندگی ۵۶ درصد از جمعیت جهان هستند، اما بیش از ۷۵ درصد از منابع طبیعی را استفاده می‌کنند و بیش از ۷۰ درصد از انتشار CO2 جهانی را منتشر می‌کنند. کلان شهر‌ها نقش کلیدی در مقابله با بحران آب و هوا و حمایت از تلاش‌های جهانی، حفاظت از طریق احیای مناطق طبیعی در داخل و خارج از مرز‌های خود را دارند. تاپیش از این رویداد در ۷ اکتبر ۲۰۲۳؛ اعضای متروپلیس قبلاً با پیوستن به کمپین "بذر‌ها برای شهرها" تعهد خود را برای بازگرداندن طبیعت به فضای شهری متعهد کرده‌اند.

یک: رویداد نهادینه‌سازی مناطق کلانشهری آرژانتین؛ که به بررسی چگونگی تأثیر رشد جهانی و دگرگونی مناطق شهری آرژانتین پرداخته شد. ابعاد کلان شهر‌ها از محدودیت‌های قضایی و تراکم‌ها فراتر می‌رود و واحد‌های سرزمینی چند منظوره پیچیده را پیکربندی می‌کند. روند جهانی رشد و تبدیل مناطق شهری به مناطق بدون وقفه‌ی آسیب‌پذیر تحت الگو‌های ناپایدار ادامه دارد. که ۹۲ درصد از جمعیت شهری در آرژانتین را به طور خاص تشکیل می‌دهد. برنامه‌ریزی شهری و حکمرانی شهری، کلیدی برای رسیدگی به این مشکلات خواهد بود. کلان شهر‌ها نه بر اساس جمعیت، وسعت سرزمینی، و نه بر اساس تعداد حوزه‌های قضایی محلی آن‌ها، بلکه براساس جغرافیای عملکردی آن‌ها از جمله شهر‌ها و منطقه جابجایی، که شامل مناطق حومه‌ای و پیرامونی است، تعریف می‌شوند. مناطق شهری و روستایی از نظر اقتصادی و اجتماعی به هم مرتبط هستند. هدف از این رویداد پیش‌بینی چارچوب‌هایی برای ارتقای نهادینه‌سازی فضا‌های کلان‌شهری در آرژانتین بود.

دو: رویداد جعبه ابزار زیرساخت سبز و بسته شدن پروژه آزمایشی برای مناطق شهری بارسلون، دره ابورا و مکزیکو سیتی؛ این رویداد در چارچوب پروژه گفتگوی کلان شهر‌ها در مورد زیرساخت‌های سبز: غلبه بر چالش‌ها و افزایش مزایا برگزار گردید. ویلئام آلوارز (رهبر برنامه‌ریزی جامع منطقه شهری دره ابورا)، رافایل اوبرگن ( مدیر کل سیستم مناطق طبیعی حفاظت شده و مناطق با ارزش زیست محیطی) در مورد ابزار زیرساخت سبز و نتیجه‌گیری پروژه آزمایشی به سخنرانی پرداختند.

سه: رویداد حاکمیت مناطق کلانشهری اروپا؛ این رویداد که توسط شورای اروپا سازماندهی شده است، با مشارکت کمیته پارلمانی اوکراین در سازمان قدرت دولتی، خودگردانی محلی، توسعه منطقه‌ای و برنامه‌ریزی شهری و انجمن شهر‌های اوکراین، به بررسی حکمرانی مناطق شهری اروپا پرداخت.

چهار: رویداد یادگیری مشارکتی در جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت در چین و اروپا؛ این رویداد نتایج پروژه CLEARING HOUSE که یک پروژه تحقیقاتی چینی-اروپایی در مورد جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت را معرفی کرد. که رهنمودهای حایز اهمیتی را برای مقامات محلی و سایر سازمان های عمومی در مورد اجرای جنگل های شهری روایت کرده است. بسته الهام بخش «شهر درختان» برای یادگیری با درختان و طبیعت (برای سنین 10 تا 14)، مدل های کسب و کار برای درختان شهری به عنوان راه حل های مبتنی بر طبیعت، پروژه CLEARING HOUSE مرکز اطلاعات مکانی و دانش بخشی از راهبردهای این رویداد بود.

پنج: رویداد نقش رهبران زن در دولت‌های محلی و کلانشهر‌ها: چشم‌اندازی به سمت توسعه؛ این رویداد بر چشم انداز آمریکای لاتین و نقش زنان در مدیریت کلانشهر‌ها و توسعه متمرکز بود. به این خاطر که آمریکای لاتین به میزان بیشتری از اثرات تغییرات آب و هوایی رنج می‌برد. و همچنین نقش پیشرو شهر‌ها در توسعه و ارایه راه‌حل‌ها برای تغییرات آب و هوا و چالش‌های طبیعت به رسمیت شناخته شد. فابیانا گوینهچه(مدیر روابط بین‌الملل شهرداری مونته ویدئو)، سوفیا گارزون(مدیر منطقه همکاری و روابط بین‌الملل وآژانس پروکوردوبا) و کارولینا تندلر(مدیر روابط بین‌الملل ریودوژانیرو) در این بخش سخنرانی داشتند.

شش: رویداد مدیریت یکپارچه آب شهری در شهر مشهد؛ این رویداد که به صورت مجازی در استانبول و رویداد حضوری آن در کارخانه نوآوری مشهد برگزار گردید. در این رویداد به بررسی چالش‌های موجود پیش روی شهرداری مشهد در تأمین و مدیریت آب و استفاده از فناوری و نوآوری در این زمینه یادآوری شد و همچنین به چالش‌های فعلی و میان مدت شهرداری مشهد در سه حوزه ساختار مدیریت و تأمین آب، استفاده از فناوری‌های نوین بررسی شده و راه‌حل‌هایی برای عبور از این چالش‌ها پرداخته شد.

نویسنده : محمد صالح زاده ( پژوهشگر مسایل توسعه شهری) 

منبع: تحریریه حکایت گیلان 

 

 

 

 

 

 

یادداشت؛ بررسی 7 اُکتبر 2023؛ روز جهانی متروپولیتن (کلانشهرها)

 

 

 

گزارشی از روز جهانی متروپولیتن (کلانشهرها در استانبول) 

بررسی قدرت طبیعت در کلانشهرها 

 

به گزارش حکایت گیلان | محمد صالح زاده*

 

۷ اُکتبر هر سال به مناسبت روز جهانی متروپولیتن، مجمعی جهانی فراهم می‌شود؛ که کلانشهر‌های جهان را گرد هم فرا می‌خواند. این روز توسط متروپولیس و سازمان هبیتات (UN-Habitat) سازماندهی شده، تا اقدام جمعی را برای ایجاد کلانشهر‌های عادلانه‌تر و شکوفاتر ترویج کند. فراخوانی برای شهر‌ها تا شکاف‌های جغرافیایی و نهادی را بازنمایی کنند و خارج از چارچوب‌های برنامه‌ریزی شهری و تفکر در مقیاس کلان شهری، کیفیت زندگی بهتری را برای شهروندان شهری و برای همه تضمین نمایند. هرسال این یادمان با تصویب بیانیه مونترال در مورد مناطق شهری با گرد هم آوردن کلانشهر‌ها از سراسر جهان برگزار می‌شود. موضوع سال ۲۰۲۲ عبور از مرز‌ها بود که در مورد همکاری فراتر از مرز‌ها برای ارائه بهترین خدمات به مردم در کلانشهر‌ها انجام شد. این رویداد یک فرصت منحصر به فرد برای جوامع از سراسر جهان است تا گرد هم آیند و واقعیت شهری را مشاهده کنند.

بذرها برای شهرها

شهر‌ها محل زندگی ۵۶ درصد از جمعیت جهان هستند، اما بیش از ۷۵ درصد از منابع طبیعی را استفاده می‌کنند و بیش از ۷۰ درصد از انتشار CO2 جهانی را منتشر می‌کنند. کلان شهر‌ها نقش کلیدی در مقابله با بحران آب و هوا و حمایت از تلاش‌های جهانی، حفاظت از طریق احیای مناطق طبیعی در داخل و خارج از مرز‌های خود را دارند. تاپیش از این رویداد در ۷ اکتبر ۲۰۲۳؛ اعضای متروپلیس قبلاً با پیوستن به کمپین "بذر‌ها برای شهرها" تعهد خود را برای بازگرداندن طبیعت به فضای شهری متعهد کرده‌اند.

راهکاریی مبتنی بر طبیعت در کلانشهرها

در ۶ فوریه ۲۰۲۳ زمین لرزه‌ای مهیب و فاجعه‌آمیز به بزرگی ۸/۷ ریشتر مرکز و جنوب ترکیه و شمال و غرب سوریه را به مدت ۷۵ ثانیه لرزاند، و خسارت‌های گسترده‌ای برجای نهاد. با وقوع این زلزله در مجموع از دو کشور بیش از ۵۹٬۰۰۰ نفر کشته و ۱۲۱٬۷۰۴ نفر زخمی شدند. در پیامی از سوی م. جمیل ارسلان (دبیرکل اتحادیه شهرداری‌های مرمره) بیان شد: این موضوع باعث شد، بدانیم تا وقتی که همه ما در اَمان نباشیم، هیچ یک در اَمان نخواهد بود. این اتفاقات باید باعث شود تا حکومت‌های محلی و مدیریت شهری، ساخت شهر‌های مقاوم را در اولویت قرار دهند. پس از این زلزله‌های بزرگ، عبرت گرفتن از طبیعت و بازسازی شهر‌هایمان از گرد و غبار با پذیرشِ راهکار‌های مبتنی بر طبیعت، بار دیگر حیاتی شده است.

قدرت طبیعت در کلانشهرها

موضوع روز جهانی متروپولیتن در سال 2023؛ قدرت طبیعت در کلانشهرها بود. که نشان می‌دهد؛ چگونه راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت می‌توانند انعطاف‌پذیری، فراگیری و زیست‌پذیری فضاهای کلان‌شهری را افزایش دهند. چهاردهمین کنگره جهانی متروپلیس در سال 2023 توسط اتحادیه شهرداری های مرمره (MMU) در استانبول در چارچوب مجمع شهری مرمره (MARUF) برگزار شد. در 7 اکتبر 2023، شهرداران و نمایندگان کلانشهرها از سراسر جهان گرد هم آمدند، تا درباره چگونگی ایجاد فضاهای شهری سبزتر، سالم تر و انعطاف پذیرتر بحث کنند.

اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت را به‌عنوان «اقداماتی برای حفاظت، مدیریت پایدار، و احیای اکوسیستم‌های طبیعی یا اصلاح‌شده» تعریف می‌کند. که چالش‌های اجتماعی را به‌طور مؤثر و سازگارانه بررسی و به طور همزمان رفاه انسان و مزایای تنوع زیستی را تأمین می کند. راه حل های مبتنی بر طبیعت جزء الزامی تلاش های جهانی برای دستیابی به اهداف توافق نامه پاریس در مورد تغییرات آب و هوا و اهداف توسعه پایدار (SDGs) هستند. کربن زدایی، کاهش خطرات تغییرات آب و هوا و ایجاد شهرها و مناطق مقاوم در برابر آب و هوا از موضوعات مهم مطروحه است.

در بافت شهری؛ راهکار‌های مبتنی بر طبیعت می‌توانند چالش‌هایی را که با افزایش جمعیت تشدید می‌شوند، از بهبود سلامت عمومی گرفته تا احیای فضا‌های عمومی و کاهش هزینه‌های انرژی و آلودگی، برطرف کنند. به عنوان مثال: دولت‌های محلی می‌توانند بام‌های سبز، باغ‌های بارانی و سایر زیرساخت‌های سبز را اجرا کنند و به شهر‌ها در جهت مقاوم‌سازی در مقابل رویداد‌های شدید آب و هوایی یاری رسانند. از باغ‌های شهری برای بهبود امنیت غذایی حمایت کنند و فضا‌های سبز و آبی را افزایش دهند که کیفیت زندگی را برای همه شهروندان بهبود می‌بخشد. در این باره می‌توان به ۵ راه حل مبتنی بر طبیعت که توسط دولت‌های محلی با مشارکت سازمان‌های غیر دولتی، جامعه مدنی و بخش خصوصی به اجرا رسید، اشاره کرد: پروژه احتراق در منچستر، چالش سبز در مکزیکو سیتی، استراتژی زیرساخت‌های زیست محیطی لیما، استراتژی محله انعطاف‌پذیر آب و هوای کپنهاگ و پارک خطی پورتوویخو.

در روز جهانی متروپولیتن در سال ۲۰۲۳؛ جوردی واکور، دبیر کل متروپلیس در روز جهانی متروپولیتن در استانبول بیان داشت: برای مدت طولانی، ما شهر‌ها را تقریباً متضاد طبیعت میدانستیم. اکنون، به ویژه با بحران آب و هوا، آنچه ما نیاز داریم تبدیل طبیعت به متحد خود است. در این رویداد بیش از ۲۴۰ شرکت‌کننده از مناطق مختلف در استانبول گرد هم آمدند تا از شهرداران و نمایندگان کلانشهر‌های سراسر جهان درباره چگونگی ایجاد فضا‌های شهری سبزتر، سالم و انعطاف پذیر‌تر بشنوند.

با در نظر گرفتن این رویداد در مورد موضوع طبیعت و کلانشهر‌ها که در مواجهه با تهدید‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی، بلایای طبیعی و نابرابری‌های زیست محیطی عصر حاضر امری انکار نشدنی است. این روایت بیش از پیش احساس می‌شود؛ که گویا طبق یک توافق جهانی بر سر مدیریت کلانشهر‌ها، از اولویت‌های مهمی است که توسط متروپولیس و سازمان هبیتات انعکاس داده شد. در این رویداد به این توافق ارج نهاده و مشخص شد که اکنون زمان آن فرا رسیده است، کلانشهر‌ها باهم راه حل‌های بالقوه مبتنی بر طبیعت را برای مدیریت چالش‌های آب و هوایی به حداکثر برسانند. در این رویداد شهر‌های سراسر جهان نحوه‌های استفاده از راه حل‌های مبتنی بر طبیعت را به اشتراک گذاشتند تا در راستای تکامل و فراگیری عمومی گام مؤثری را برداشته باشند.

در ادامه به برخی از راه حل‌های مهم از سوی نمایندگان کلانشهر‌ها در این رویداد جهانی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ طی اجرای وبینار‌های مجزا خواهیم پرداخت:

یک: رویداد نهادینه‌سازی مناطق کلانشهری آرژانتین؛ که به بررسی چگونگی تأثیر رشد جهانی و دگرگونی مناطق شهری آرژانتین پرداخته شد. ابعاد کلان شهر‌ها از محدودیت‌های قضایی و تراکم‌ها فراتر می‌رود و واحد‌های سرزمینی چند منظوره پیچیده را پیکربندی می‌کند. روند جهانی رشد و تبدیل مناطق شهری به مناطق بدون وقفه‌ی آسیب‌پذیر تحت الگو‌های ناپایدار ادامه دارد. که ۹۲ درصد از جمعیت شهری در آرژانتین را به طور خاص تشکیل می‌دهد. برنامه‌ریزی شهری و حکمرانی شهری، کلیدی برای رسیدگی به این مشکلات خواهد بود. کلان شهر‌ها نه بر اساس جمعیت، وسعت سرزمینی، و نه بر اساس تعداد حوزه‌های قضایی محلی آن‌ها، بلکه براساس جغرافیای عملکردی آن‌ها از جمله شهر‌ها و منطقه جابجایی، که شامل مناطق حومه‌ای و پیرامونی است، تعریف می‌شوند. مناطق شهری و روستایی از نظر اقتصادی و اجتماعی به هم مرتبط هستند. هدف از این رویداد پیش‌بینی چارچوب‌هایی برای ارتقای نهادینه‌سازی فضا‌های کلان‌شهری در آرژانتین بود.

دو: رویداد جعبه ابزار زیرساخت سبز و بسته شدن پروژه آزمایشی برای مناطق شهری بارسلون، دره ابورا و مکزیکو سیتی؛ این رویداد در چارچوب پروژه گفتگوی کلان شهر‌ها در مورد زیرساخت‌های سبز: غلبه بر چالش‌ها و افزایش مزایا برگزار گردید. ویلئام آلوارز (رهبر برنامه‌ریزی جامع منطقه شهری دره ابورا)، رافایل اوبرگن ( مدیر کل سیستم مناطق طبیعی حفاظت شده و مناطق با ارزش زیست محیطی) در مورد ابزار زیرساخت سبز و نتیجه‌گیری پروژه آزمایشی به سخنرانی پرداختند.

سه: رویداد حاکمیت مناطق کلانشهری اروپا؛ این رویداد که توسط شورای اروپا سازماندهی شده است، با مشارکت کمیته پارلمانی اوکراین در سازمان قدرت دولتی، خودگردانی محلی، توسعه منطقه‌ای و برنامه‌ریزی شهری و انجمن شهر‌های اوکراین، به بررسی حکمرانی مناطق شهری اروپا پرداخت.

چهار: رویداد یادگیری مشارکتی در جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت در چین و اروپا؛ این رویداد نتایج پروژه CLEARING HOUSE که یک پروژه تحقیقاتی چینی-اروپایی در مورد جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت را معرفی کرد. که رهنمودهای حایز اهمیتی را برای مقامات محلی و سایر سازمان های عمومی در مورد اجرای جنگل های شهری روایت کرده است. بسته الهام بخش «شهر درختان» برای یادگیری با درختان و طبیعت (برای سنین 10 تا 14)، مدل های کسب و کار برای درختان شهری به عنوان راه حل های مبتنی بر طبیعت، پروژه CLEARING HOUSE مرکز اطلاعات مکانی و دانش بخشی از راهبردهای این رویداد بود.

پنج: رویداد نقش رهبران زن در دولت‌های محلی و کلانشهر‌ها: چشم‌اندازی به سمت توسعه؛ این رویداد بر چشم انداز آمریکای لاتین و نقش زنان در مدیریت کلانشهر‌ها و توسعه متمرکز بود. به این خاطر که آمریکای لاتین به میزان بیشتری از اثرات تغییرات آب و هوایی رنج می‌برد. و همچنین نقش پیشرو شهر‌ها در توسعه و ارایه راه‌حل‌ها برای تغییرات آب و هوا و چالش‌های طبیعت به رسمیت شناخته شد. فابیانا گوینهچه(مدیر روابط بین‌الملل شهرداری مونته ویدئو)، سوفیا گارزون(مدیر منطقه همکاری و روابط بین‌الملل وآژانس پروکوردوبا) و کارولینا تندلر(مدیر روابط بین‌الملل ریودوژانیرو) در این بخش سخنرانی داشتند.

شش: رویداد مدیریت یکپارچه آب شهری در شهر مشهد؛ این رویداد که به صورت مجازی در استانبول و رویداد حضوری آن در کارخانه نوآوری مشهد برگزار گردید. در این رویداد به بررسی چالش‌های موجود پیش روی شهرداری مشهد در تأمین و مدیریت آب و استفاده از فناوری و نوآوری در این زمینه یادآوری شد و همچنین به چالش‌های فعلی و میان مدت شهرداری مشهد در سه حوزه ساختار مدیریت و تأمین آب، استفاده از فناوری‌های نوین بررسی شده و راه‌حل‌هایی برای عبور از این چالش‌ها پرداخته شد.

 

نویسنده : محمد صالح زاده ( دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی- گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه گیلان) 

منبع : پایگاه خبری و تحلیلی حکایت گیلان 

https://hekayatgilan.ir/news/i/16801/

یادداشت؛ رفتار در رانندگی و ترافیک

 

 

رفتار در رانندگی و ترافیک 

یادداشتی از محمد صالح زاده (پژوهشگر مسایل شهری)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

داریوش فرهودی؛ پژوهشگر حوزه ژنتیک، روان‌شناس، انسان‌شناس و پزشکی است که از او به عنوان پدر علم ژنتیک یاد می‌شود. وی دکترای علوم طبیعی در ژنتیک انسانی و دکترای انسان‌شناسی را از دانشگاه ماینتس آلمان (۱۹۷۲) و درجه استادی در ژنتیک پزشکی را از دانشگاه مونیخ (۱۹۹۱) اخذ کرده‌است. او همچنین بنیانگذار و رئیس اولین کلینیک ژنتیک ایران (از ۱۳۵۴ تا کنون) و استاد و مدیر گروه ژنتیک انسانی دانشکده بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۳۵۲ تا ۱۳۸۲) است.

چندی پیش ویدیویی از گفتگوی داریوش فرهودی می‌دیدم که همانند دیگر ویدیو‌های تیکه تیکه شده این روز‌های فضای مجازی از قیچی ادیتور جا نمانده بود. هدف از تیکه تیکه کردن ویدیو‌ها هم اینست؛ که نهایت بتوان در یک دقیقه اینستاگرام نمایش داده شود، و به صورت مختصر و مفید خوراک ذهن شود و از همه مهمتر، لایک و کامنت بگیرد تا پس از بازخورد پُست، پیج‌های مذکور از لحاظ جذب مخاطب و لایک و کامنت بالا بروند. عادت این روز‌های مجازی است؛ با تیکه تیکه کردن محتوا حالا هر موضوعی می‌تواند باشد، کافیست که رو بورس باشد و احساسات مخاطبین را برانگیزاند، هدف بالا رفتن پیج و جذب مخاطب و افزایش لایک است. بیش از اینکه چه منتشر می‌شود و از چه کسی باز نشر داده می‌شود، فقط آن محتوایی که قرار است، مخاطب را علاقه‌مند و ترغیبش کند تا با انگشت خود یک تیکه قلب قرمز بزند و یا در حد چند واژه و ایموجی و از این دست اظهار وجود‌های مجازی برای آن پست تایپ کند، کفایت می‌کند. مهم اینست که پیج مذکور بعداً با جذب فالوئر با یک تغییر کاربری بدون مجوز به آنلاین شاپ و سایر کاربرد‌های مدنظر تغییر محتوا دهد.

اما از هرچه که بگذریم؛ برای ما صحبت‌های دکتر داریوش فرهودی که با مختصر بیوگرافی از او با وی آشنا شده‌ایم، مهم‌تر است. وی در این گفتگو در مورد رفتاری صحبت می‌کند که ما هر روز پس از خارج شدن از خانه با آن سر و کار داریم تا وقتی که مجدد به خانه برگردیم. به لطف یا ضررِ مسکن آپارتمانی و پارکینگ‌های مشترک حتی پس از درب اول مجموعه ساختمانی نیز می‌توان این رفتار‌ها را مشاهده و حس کرد. و اگر خرج و مخارج زندگی این امکان را بدهد تا خود نیز به جرگه‌ی دارندگان این وسیله نایل شویم، می‌توان گفت: هر شخص خود نیز بازتاب دهنده این نوع رفتار خواهد بود. حالا چه از نوع خوب یا بد! با اخلاق یا بی‌اخلاق! عصبی یا آرام! و... خلاصه در روند کنونی و شرایط حاضر این نوع رفتار هم می‌تواند گیرنده یا بازتاب دهنده از اشخاص باشد.

دکتر فرهودی در این گفتگو مثالی می‌زند؛ از آداب و معاشرتی که ما آدم‌ها در مکان‌های مختلف از خود بروز می‌دهیم. از سلام علیک تا لحظه خداحافظی در هر مکانی که به محض ورود به آن وارد و در حین ترک از آن خارج می‌شویم. از سر خیابان اولی که به محض ترک خانه به آن ورود می‌کنیم تا در طول مسیری که قرار است به مقصدی برسیم. تفاوتی ندارد، این مقصد می‌تواند محل کار با پرسنل زیاد باشد یا مبنی بر نوع اشتغال این امکان باشد که با اشخاص کمتری در طول ساعت کاری در ارتباط باشیم. خلاصه آدمیزاد چه در داخل یک فضای مسکونی چه در فضاهای عمومی با انواع و اقسام معاشرت‌ها سر و کار دارد و متقابلا باید از خود بروز دهد. در ادامه دکتر فرهودی از رفتار در آداب معاشرت به رفتار در حین رانندگی می‌پردازد. وی می‌گوید: رانندگی نیز رفتار است. مسئله ی ‌مهمی را مطرح می‌کند. مسئله‌ای که این روزها بیشتر از قبل در خیابان‌های شهر با آن برخورد می‌کنیم. مسئله‌ای که هم تفسیرات جامعه شناسی و روان شناسی را در بر می‌گیرد و هم می‌توان آنرا از لحاظ کالبدی شهرها و حوزه ترافیک و شهرسازی و روان شناسی محیط مورد تحلیل قرار داد.

بار‌ها برای تک تک‌مان در حین تردد چه با وسیله نقلیه شخصی، چه عمومی و پیاده پیش آمده است. اگر توجه کنیم به رفتار‌ها در حین رانندگی به مسائلی برمیخوریم، که ممکن است در یک آن به پیامد‌های بحران‌زا و حتی جبران ناپذیری بدل گردد. فاصله اولین رفتار نامناسب و در مقابل واکنش‌های بعدی آنقدر کوتاه ست که پیش آمده افراد پس از این بازه کوتاه از اینکه چرا آن لحظه نتوانسته‌اند، رفتار خود را کنترل کنند؟، احساس ندامت دارند. کافیست یک پارک نامناسب در یک خیابان کم عرض، یک بوق اضافی، یک صدای ناهنجار و یا یک حواس پرتی و سایر عوامل دخیل باعث واکنشی شود که خود منجر به بازخورد‌های دیگری خواهد شد.

به پرخاشگری‌های رفتاری در رانندگی اگر دقت کنیم؛ اولین رفتار باعث واکنشی‌های دوم و سوم خواهد شد که با ادامه این رفتار‌ها اتفاقات ناگوار‌تری رخ می‌دهد. با توجه به وسعت حمل و نقل جاده‌ای در کشور و تأکید استفاده از وسیله نقلیه شخصی و میزان بالای تصادفات هم اگر بنگریم و آن‌ها را باهم ارزیابی کنیم، گواهی بر این ادعاست؛ به رفتار‌هایی خواهیم رسید که در حین رانندگی افراد مختلف از خود بروز خواهند داد. این رفتار‌ها تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تفاوت‌های مکانی و فضایی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی و شهری از الگو‌های ویژه‌ای پیروی می‌کنند. در این باره پژوهش‌هایی با رویکرد‌های تخصصی متنوعی از جمله؛ جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، معماری و شهرسازی و روان‌شناسی محیطی صورت گرفته که هرکدام در فراخور موضوع به نتایج مفیدی دست یافته‌اند. در زمینه پریش خوانی شهری که موضوعات شهرسازی، مدیریت شهری، کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را شامل می‌شود به مطالعاتی در شهر رشت پرداخته‌ام که می‌توان گفت: در طی دهه‌های اخیر؛ رفتار‌ها در رانندگی در بوجود آوردن گره‌های ترافیکی در کلانشهر رشت بی‌تأثیر نیست.

نویسنده : محمد صالح زاده رشتی نژاد ( پژوهشگر مسایل شهری ، دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه گیلان)

 

بررسی قدرت طبیعت در کلان شهرها/ اتحادیه شهرداری های مرمره: میزبان روز جهانی متروپولیتن در سال 2023 در استانبول است

 

 

اتحادیه شهرداری های مرمره: میزبان روز جهانی متروپولیتن در سال 2023 در استانبول است. 

 

اتحادیه شهرداری های مرمره امسال میزبان روز جهانی متروپولیتن در استانبول خواهد بود و به بررسی قدرت طبیعت در کلان شهرهای ما می پردازد.

امسال، روز جهانی متروپولیتن توسط اتحادیه شهرداری های مرمره در بزرگترین شهر اروپا: استانبول برگزار می شود. موضوع سال 2023 "قدرت طبیعت در کلانشهرهای ما" است که بر نیاز فوری برای بهبود کیفیت زندگی کلانشهرها از طریق بازگرداندن طبیعت به فضاهای شهری تاکید دارد.روز جهانی متروپولیتن فراخوانی است برای بازاندیشی در آینده شهرها. در کمتر از سه دهه، مناطق شهری خانه ی تقریباً دو برابر جمعیت امروزی خواهند بود. ما باید با این چالش مقابله کنیم و کلانشهرها را زیست پذیرتر، انعطاف پذیرتر کنیم و برای حمایت از جوامع آینده خود آماده کنیم.

میزبانان ما

اتحادیه شهرداری های مرمره (MMU) بزرگترین انجمن منطقه ای دولت های محلی در ترکیه است که حدود یک سوم جمعیت این کشور را در خود جای داده است. روز جهانی متروپولیتن در سال 2023 در چارچوب مجمع شهری مرمره (MARUF)، اولین انجمن شهری ملی ترکیه، برگزار خواهد شد.

در 7 اکتبر، MMU رویداد پیشرو امسال را با مشارکت متروپلیس و UN-Habitat برگزار خواهد کرد: "فراتر از شهر: چگونه طبیعت می تواند کلانشهرها را متحول کند" در استانبول. این رویداد بر قدرت طبیعت در کلان شهرها تمرکز خواهد کرد و در مورد اقداماتی که می توان برای افزایش تاب آوری در برابر تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی انجام داد بحث خواهد کرد.

اخیرا دو زمین لرزه بزرگ در جنوب ترکیه و شمال سوریه رخ داده است. دیدیم که تا همه ما در امان نباشیم، هیچ یک از ما در امان نیستیم و ساخت شهرهای مقاوم برای همه ما اولویت دارد. پس از این زلزله های بزرگ، عبرت گرفتن از طبیعت و بازسازی شهرهایمان از گرد و غبار با پذیرش راهکارهای مبتنی بر طبیعت، بار دیگر حیاتی شده است.

م. جمیل ارسلان - دبیرکل اتحادیه شهرداری های مرمره

جاه طلبی های ما

شهرها محل زندگی 56 درصد از جمعیت جهان هستند، اما بیش از 75 درصد از منابع طبیعی را استفاده می کنند و بیش از 70 درصد از انتشار CO2 جهانی را منتشر می کنند. کلان شهرها نقش کلیدی در مقابله با بحران آب و هوا و حمایت از تلاش های جهانی حفاظت از طریق حفاظت و احیای مناطق طبیعی در داخل و خارج از مرزهای خود دارند.

اعضای متروپلیس قبلاً با پیوستن به کمپین ما "بذرها برای شهرها" تعهد خود را برای بازگرداندن طبیعت به فضای شهری متعهد کرده اند. شهرهای عضو ما قبل از چهلمین سالگرد ما در سال 2025، 5،995،686 درخت جدید خواهند کاشت - اما هنوز فکر می‌کنیم که می‌توانیم کارهای بیشتری انجام دهیم. در این روز جهانی متروپولیتن، ما از شهرهای بیشتری می خواهیم تا تعهدات خود را برای سبز کردن کلان شهرهای خود به اشتراک بگذارند.

 

چگونه درگیر شویم

راه‌های زیادی برای جشن گرفتن روز جهانی متروپولیتن و شنیدن صدایتان وجود دارد:

رویدادها: یک بحث سازماندهی کنید یا یک پنل آنلاین با کارشناسان مهمان برگزار کنید

کارگاه ها: یک فعالیت آموزشی برای گسترش آگاهی و به اشتراک گذاری دانش آماده کنید

کلاس های کارشناسی ارشد: یک کلاس باز کنید یا برای انتشار دانش در مورد مدیریت شهری صحبت کنید

تعهدات: تصویب یا تصویب طرح، خط مشی، برنامه، مقررات یا پروژه ای که به دستیابی به کلانشهرهای دلسوزتر کمک می کند.

با استفاده از هشتگ #WorldMetropolitanday در شبکه های اجتماعی سروصدا ایجاد کنید! پست های ما را در @metropolis_org و @UNHABITAT لایک کنید و به اشتراک بگذارید. 

 

منبع: وبسایت متروپلیس 

https://www.metropolis.org/news/marmara-municipalities-union-set-host-world-metropolitan-day-2023-istanbul

ترجمه : محمد صالح زاده 

 

Marmara Municipalities Union set to host World Metropolitan day 2023 in Istanbul

 

 

Marmara Municipalities Union set to host World Metropolitan day 2023 in Istanbul

Marmara Municipalities Union will be hosting this year’s World Metropolitan Day in Istanbul, exploring The Power of Nature in our Metropolises.

This year, World Metropolitan Day will be hosted by Marmara Municipalities Union in Europe’s largest city: Istanbul. The theme for 2023 is “The Power of Nature in our Metropolises,” highlighting the urgent need to improve metropolitan quality of life by bringing nature back into urban spaces.

World Metropolitan Day is a call to rethink the future of cities. In less than three decades, urban areas will be home to nearly double the population they are today. We need to rise to this challenge by making metropolises more liveable, resilient and prepared to support their future communities.

Our hosts

Marmara Municipalities Union (MMU) is the largest regional Local Government Association in Turkey—home to about one third of the country’s population. World Metropolitan Day 2023 will be hosted in the framework of the Marmara Urban Forum (MARUF), Turkey’s first national urban forum.

On 7 October, MMU will hold this year's leading event in partnership with Metropolis and UN-Habitat: “Beyond Urban: How Nature can Transform Metropolises,” in Istanbul. The event will put a spotlight on the power of nature in metropolises and discuss what actions can be taken to increase resilience against climate change and natural disasters.

---

 

"Recently, two large earthquakes occurred in the southern part of Türkiye and northern Syria. We have seen that unless we are all safe, none of us are safe, and building resilient cities is a priority for all of us.

 

In the aftermath of these major earthquakes, learning from nature and rebuilding our cities from the dust by embracing nature-based solutions have once again become vital."

 

M. Cemil Arslan - Secretary General, Marmara Municipalities Union

 

---

Our ambitions

Cities are home to 56% of the world's population, but they use more than 75% of natural resources and emit over 70% of global CO2 emissions. Metropolises have a key role in tackling the climate crisis and supporting global conservation efforts by protecting and restoring natural areas within and beyond their boundaries.

Metropolis members have already pledged their commitment to bringing nature back into urban space by joining our “Seeds for Cities” campaign. Our member cities will plant 5,995,686 new trees before our 40th anniversary in 2025 – but we still think we can do more. This World Metropolitan Day, we’ll be calling on more cities to share their commitments to greening their metropolises.

How to get involved

There are many ways to celebrate World Metropolitan Day and make your voice heard:

• Events: organise a discussion or hold an online panel with guest experts
• Workshops: prepare a learning activity to spread awareness and share knowledge
• Masterclasses: open up a class or talk to disseminate knowledge on metropolitan governance
• Commitments: approve or enact a plan, policy, programme, regulation or project that contributes to achieving more caring metropolises
• Make some noise using the hashtag #WorldMetropolitanDay on social media! Like and share our posts at @metropolis_org and @UNHABITAT

.Write to us at [e-mail] to be part of the campaign

 

 

Source/ https://www.metropolis.org/news/