بحرانی که به فرصت انتخاباتی تبدیل شد
برف 0.5 متری در رشت؛
هفته گذشته سازمان هواشناسی؛ بارش برف در هفته جاری را پیش بینی کرد و با شروع هفته در سطح استان و برخی از شهرستان ها کم و بیش، این جو برودتی وارد آسمان استان شد. بارش برف از غروب یکشنبه در رشت، رودبار، سیاهکل، لاهیجان، ماسوله و سایر مناطق کوهستانی و جلگه ای گیلان آغاز گردید و با توجه به موقعیت جغرافیایی و جلگه ای بودن شهر رشت، همیشه با اما و اگرهایی همراه بوده و تجربه نشان می دهد: این احتمال همیشه سطوح مدیریتی در شهرستان و استان را به نحوی با چالش مواجه کرده است.
معمولا بنابه تجربه سال های گذشته در مرکز استان گیلان، یا از بارش برف خبری نیست، یا هراز گاهی اتفاق می افتد که فاصله آن هم چندین سال است، یا اینکه یکمرتبه در طول یک دهه بارش برفی را شاهد خواهیم بود، که بیش از یک نعمت طبیعی با بحران ها و معضلاتی همراه بوده است. از مسدود شدن مسیرهای درون شهری گرفته تا گیر افتادن در جاده های برون شهری. در مواقعی نیز از بس مقدار برف و روزهای بارش هجوم می آورد که در کشور تاریخ ساز می شویم. بطور مثال؛ بارش برف در سال ۹۸ که آنهم قبل از انتخابات مجلس اتفاق افتاد، نمونه ای بر این ادعاست. گرچه به نسبت برف های سنوات گذشته در رشت علی الخصوص سال های ۸۳ و ۸۶ نبوده، اما به فاصله چند ساعت از آغار بارش، شهر تماما قفل و مسیرهای ورودی و خروجی آن مسدود شده بود. تصویری از جاده امامزاده هاشم نشان می دهد؛ ماشین ها پشت سرهم در برف توقف کرده و سرنشینان خودروها نزدیک به ۱ الی ۲ روز در آن سرما محاصره شده بودند. با توجه به نمونه های تاریخی، بارش برف به نوعی همیشه با تراژدی و یادآوری لحظات سخت و مهیب در رشت همراه بوده است. هرچند اشتیاق شهروندان رشتی در زیست شاد و مطلوب همیشه زبانزد بوده اما با این حال در بارش برف یک اضطراب در نسل های بزرگتر وجود دارد. بنابراین برخلاف زیبایی و نعمت بارش برف همیشه پیش بینی و وجود آن به نوعی اضطراب و ترس را برای شهروندان رشت و منطقه یادآور می شود. عدم مدیریت صحیح در اجرای تکنیکی و به موقع توسط ستاد بحران، شهرداری، فرمانداری و سایر سازمان های اجرایی، این نعمت را که در این شرایط سخت بارشی برای منطقه پُر منفعت خواهد بود را به یکی از مصایب بحرانی تبدیل کرده است.
رحیم شوقی، شهردار رشت از تشکیل ستاد بحران در ۵ اسفند روز شنبه، برای مقابله با حوادث غیرمترقبه و تمهید و برنامه ریزی مقابله با نزولات جوی از سوی شهرداری خبر داد و عنوان کرد: در راستای اعلام هشدار زرد سازمان هواشناسی گیلان، حدود یک هزار نفر نیروهای خدماتی مناطق پنجگانه شهری، سازمان عمران و بازآفرینی شهری و دیگر سازمان های تابعه شهرداری با بیش از یکصد دستگاه ماشین آلات در حالت آماده باش کامل قرار گرفتند. با توجه به اخبار روابط عمومی شهرداری، جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران برف گیلان، در روز دوشنبه ۷ اسفند به ریاست اسدالله عباسی استاندار و با حضور رحیم شوقی شهردار رشت، سردار ملکی فرماندهی نیروی انتظامی استلان، مدیرکل هلال احمر، مدیر کل حمل و نقل و جاده ای ،محمد دادرس مدیرکل هواشناسی گیلان و دیگر مدیران دستگاه های اجرایی مرتبط استان تشکیل شد. رحیم شوقی به برف روبی خیابان ها و معابر اصلی شهر رشت از بامداد دوشنبه توسط ماشین آلات و نیروهای خدماتی شهرداری اشاره کرد و افزود: به منظور رفاه حال مردم، جابه جایی شهروندان توسط ناوگان اتوبوسرانی سازمان حمل و نقل و بار و مسافر شهرداری به صورت رایگان انجام می شود و همچنین سامانکده و گرمخانه شهرداری رشت آماده کمک رسانی به آسیب دیدگان ناشی از برف سنگین است.
با توجه به پیش بینی هواشناسی استان و آغاز بارش برف در غروب یکشنبه که تا غروب روز بعد و با کمی کاهش تا پاسی از شب ادامه دار بود و همچنین اظهار آمادگی از سوی ستاد مدیریت بحران و شهرداری رشت، صبح روز دوشنبه، ۷ اسفند شهروندان مرکز استان، بحران و معضلاتی را پیش رو داشتند. در ادامه؛ با توجه به حضور میدانی خبرنگار مرور در سطح شهر و روایت شهروندان را مرور می کنیم.
اولین صبح روز برفی زمستان ۱۴۰۲ از خیابان لاکانی شروع به پیمایش نمودم، شب گذشته ماشین های برف روب شهرداری آغاز بکار کردند. اما ساعت ۶ صبح بدلیل بارش متوالی برف در طول شب تا صبح، کل مسیر و خیابان های اصلی و فرعی پوشیده از برف بودند. در نیمه های راه به خیابان حافظ که رسیدم، ماشین برف روبی را در حین پاکسازی خیابان اصلی مشاهده و خودروهای شخصی که در پشت آن به مسیر خود ادامه میدادند. در این مسیر خیابان های فرعی لاکانی و حافظ اعم از مسیرهای منتهی به خیابان ۱۷ شهریور، شهربازی، محله هایی همچون؛ صندوق عدالت، سید ابوالقاسم، چله خانه و…. پوشیده از برف بودند. در خیابان مطهری، گویا لودرهای شیفت صبح خودشان را به مقر می رساندند. هنوز ابتدای صبح، آغاز شروع کاری بود و در برخی از مسیرهای اصلی نیز هیچ ماشین آلاتی دیده نمی شد. نیروی خدماتی یکی از شعبه های بانک در خیابان مطهری برای پاک کردن برف روی پیاده راه که ورودی بانک را مسدود کرده بود، با شیلنگ آب برای آب کردن برف ها اقدام می کرد. با این حال تا فلکه صیقلان مسیرها از برف شب گذشته پوشیده، اما به نحوی بود که می شد با احتیاط تردد داشت. در فلکه صیقلان با سربازی روبرو شدم، پس از گفتگوی کوتاهی مشخص شد؛ از خیابان معلم تا صیقلان پیاده آمده است. با اشاره به یک ساعت تاخیر حضورش در پادگان گفت: هیچ تاکسی در سطح شهر و این مسیر نبود. گروهی از مردم در هر سوی صیقلان منتظر ماشین و تاکسی بودند تا به مقصد برسند، عده ای هم نااُمید از دسترسی تاکسی به حرکت ادامه می دادند. هیچ تاکسی سر صبح اولین روز برفی مشاهده نمی شد. باتوجه به شواهد میدانی؛ اولویت شهرداری برای باز کردن مسیرها؛ اصلی به فرعی بوده است. می توان حدس زد: دلیل کاهش تاکسی در سطح شهر این بوده، که مسیرهای سکونت رانندگان به خیابان اصلی بسته بود. درختان شکسته متعددی در مسیر مشاهده و شاخ و برگ ها بر زمین افتاده بودند. شهرداری رشت در هرس به موقع و درست درختان همیشه با عدم مدیریت صحیح و تخصصی در امور باغبانی رفتار می کند. در مناطق دیگر رشت از جمله بلوارهای؛ گلسار، دیلمان و گیلان نیز خبر افتادن درخت و شاخ و برگ آنها و به تبع خبرهایی از مسدود شدن خیابان ها بود.
یکی از شهروندان که در جاده انزلی و روبروی فرودگاه سکونت دارد به خبرنگار مرور می گوید: صبح دوشنبه جاده انزلی از میدان فرزانه تا فرودگاه و بالاتر مسدود بوده و برای تردد با مشکل روبرو بودیم.
کاربر دیگری اظهار می دارد: صبح اولین روز برفی، من از خیابان تختی تا محل کارم در رازی پیاده رفتم، کل این مسیر پوشیده از برف بود، نه از اتوبوس شرکت واحد خبری بود و نه از تاکسی. تنها در برخی از مسیرها مشخص بود که یک تیغه ای کشیدند. کاربر دیگری با اشاره به مانور ماشین آلات شهرداری رشت در مسکن مهر گفت: اگر این برف ۲۵ سانتی بحران باشد، مانوری که شهرداری در مسکن مهر برای مقابله با بحران برف انجام داد، چی شد؟ الان ساعت ۱۰ صبح است و اکثر مناطق شهر برف روبی نشده، خصوصا منطقه ۳ شهرداری که جز مناطق محروم است. شهروند رشتی می گوید: یعنی شهردار، شورای شهر، استانداری و ستاد بحران می دانستند که در این هفته بارش برف داریم و هیچ کاری نکرده اند، اگر نمی دانستند چه اتفاقی می افتاد؟ شهرداری باید از شب قبل در خیابان های اصلی شهر شن و نمک پاشی انجام می داد تا مسیرها مسدود و جاده ها یخ زده نشوند. فرد دیگری که باید از رشت به جاده سنگر برای حضور در محل کارش می رفت، عنوان داشت: به هیچ وجه در طول مسیر لودری برای برف روبی جاده مشاهده نکرده ام.
یکی از کاربران که جزء کادر درمان مرکز استان بود، با پرسشی مطرح می کند: چرا شهرداری ماشین آلات برف روب خود را در تمامی مسیرها نفرستاده، ما پرستاران باید برویم سر کارمان، بیماران دیالیزی باید حتما دیالیز شوند. نمی شود که به بیمار یا مدیران بیمارستان بگوییم، در محله ما شهرداری برف روب نفرستاده و ما دیرتر می رسیم یا اینکه اصلا نمی رسیم. یکی از ساکنان مسکن مهر در مورد تردد در این مسیر بیان داشت: پس از گذشت ساعات اولیه صبح دوشنبه ماشین برف روبی دو مسیر رفت و برگشت از مسیر اصلی مسکن مهر را باز کرد و همچنین به حضور استاندار در این منطقه مسکونی اشاره داشت.
شهروندی از غرب شهر به عدم پراکندگی صحیحِ ماشین های برف روب شهرداری در تمام مناطق شهری رشت اشاره داشت، وی می گوید: ما در محله وُولکس رشت سکونت داریم، در برخی از مسیرها نه تنها از شب گذشته ماشین برف روب شهرداری حضور نداشت، حتی ساعت ها پس از روز بعد نیز خبری از ماشین برف روب نبود.
یکی از کارکنان شهرک صنعتی نیز به مسدود بودن مسیر اصلی بلوار لاکان به سمت داخل شهر و شهرک صنعتی اطلاع داد. با توجه به آغاز زودتر بارش برف در سمت جنوبی شهر رشت به سمت جاده تهران، شهروندانِ سراوان و لاکان رشت نیز از شب گذشته با قطعی برق مواجه بودند. این در صورتیست؛ که برق منطقه‌ای گیلان مدعی است، بارش شدید برف به شبکه‌های انتقال و توزیع برق گیلان آسیبی نزده است. همچنان پس از گذشت ۲۴ ساعت از قطع بارش برف هنوز برخی از روستاها با بی برقی مواجه هستند.
مدیریت شهری رشت در برف اخیر که بیش از ۳۰ سانتی متر بوده، نتوانسته عدالت و توازن از خدمات شهری را نقطه به نقطه و منطقه به منطقه در شهر اجرا کند
با وجود پیش بینی کارشناسان هواشناسی و همچنین اعلام آمادگی ستاد بحران و شهرداری، نکته جالب توجه بارش برف اخیر رشت اینست؛ که در ساعات اولیه ی بارش تا ساعتها پس از آن نیز برخی از مسیرها در درون شهر مسدود بود و این معضل در مناطق حاشیه شهر، محروم و ورودی ها و خروجی های اطراف شهر بیشتر مشهود بوده است. یکی از نامزدهای انتخابات گذشته شورا در فضای مجازی نوشت: برخی از اعضای شورای شهر که بعنوان لیدر انتخاباتی در ستاد کاندیداهای مجلس فعالیت دارند، و در شب برفی نیز تا پاسی از شب در ستادها حاضر بودند. بهتر است، بعنوان نماینده مردم در شورای شهر به وظایف ذاتی خود عمل نمایند. موضوع حایز اهمیت؛ عدم خدمات رسانی همه جانبه شهرداری در مناطق رشت است که باعث انتقادات زیادی در برخی از مسیرهای فرعی و مناطق حاشیه و محروم شهر شده است.
نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه رشت این بحران را فرصت دانسته و مسدود شدن خیابان ها را به فال نیک گرفته اند. و از آن با بهره گیری از ماشین آلات بخش خصوصی برای باز کردن مسیرها و خیابان های سطح شهر برای تبلیغات انتخاباتی خود استفاده کردند.
ماشین آلات برف روبی که دور تا دور شان به پوسترها و تبلیغات کاندیداها تزیین شده اند و برای گشایش مسیرها در سطوح مختلف خیابان های شهر با مارش نامزدهای انتخابات مجلس رژه رفته اند.
مدیریت شهری رشت در برف اخیر که بیش از ۳۰ سانتی متر بوده، نتوانسته عدالت و توازن از خدمات شهری را نقطه به نقطه و منطقه به منطقه در شهر اجرا کند. در این میان خبرها و تصاویری منتشر شده که نشان می دهد؛ برخی از نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه رشت این بحران را فرصت دانسته و غنیمت شمرده و در واقع می توان چنین گفت: بحران برف و مسدود شدن خیابان ها را به فال نیک گرفته اند. و از آن با بهره گیری از ماشین آلات بخش خصوصی برای باز کردن مسیرها و خیابان ها در سطح شهر برای تبلیغات انتخابات خود استفاده کردند. ماشین آلات برف روبی که دور تا دور شان به پوسترها و تبلیغات کاندیداها تزیین شده اند و برای باز کردن مسیرها در سطوح مختلف خیابان های شهر با مارش نامزدهای انتخابات مجلس رژه رفته اند.
نویسنده: محمد صالح زاده (روزنامه نگار و پژوهشگر حوزه شهری)
منبع: پایگاه خبری و تحلیلی مرور گیلان
انتشار در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۴۰۲
http://mroor.org/f5d
