گزارشی از روز جهانی متروپولیتن (کلانشهرها در استانبول)
بررسی قدرت طبیعت در کلانشهرها
به گزارش حکایت گیلان | محمد صالح زاده*
۷ اُکتبر هر سال به مناسبت روز جهانی متروپولیتن، مجمعی جهانی فراهم می‌شود؛ که کلانشهرهای جهان را گرد هم فرا می‌خواند. این روز توسط متروپولیس و سازمان هبیتات (UN-Habitat) سازماندهی شده، تا اقدام جمعی را برای ایجاد کلانشهرهای عادلانه‌تر و شکوفاتر ترویج کند. فراخوانی برای شهرها تا شکاف‌های جغرافیایی و نهادی را بازنمایی کنند و خارج از چارچوب‌های برنامه‌ریزی شهری و تفکر در مقیاس کلان شهری، کیفیت زندگی بهتری را برای شهروندان شهری و برای همه تضمین نمایند. هرسال این یادمان با تصویب بیانیه مونترال در مورد مناطق شهری با گرد هم آوردن کلانشهرها از سراسر جهان برگزار می‌شود. موضوع سال ۲۰۲۲ عبور از مرز‌ها بود که در مورد همکاری فراتر از مرز‌ها برای ارائه بهترین خدمات به مردم در کلانشهرها انجام شد. این رویداد یک فرصت منحصر به فرد برای جوامع از سراسر جهان است تا گرد هم آیند و واقعیت شهری را مشاهده کنند.
بذرها برای شهرها
شهرها محل زندگی ۵۶ درصد از جمعیت جهان هستند، اما بیش از ۷۵ درصد از منابع طبیعی را استفاده می‌کنند و بیش از ۷۰ درصد از انتشار CO2 جهانی را منتشر می‌کنند. کلان شهرها نقش کلیدی در مقابله با بحران آب و هوا و حمایت از تلاش‌های جهانی، حفاظت از طریق احیای مناطق طبیعی در داخل و خارج از مرزهای خود را دارند. تاپیش از این رویداد در ۷ اکتبر ۲۰۲۳؛ اعضای متروپلیس قبلاً با پیوستن به کمپین "بذرها برای شهرها" تعهد خود را برای بازگرداندن طبیعت به فضای شهری متعهد کرده‌اند.
راهکاریی مبتنی بر طبیعت در کلانشهرها
در ۶ فوریه ۲۰۲۳ زمین لرزه‌ای مهیب و فاجعه‌آمیز به بزرگی ۸/۷ ریشتر مرکز و جنوب ترکیه و شمال و غرب سوریه را به مدت ۷۵ ثانیه لرزاند، و خسارت‌های گسترده‌ای برجای نهاد. با وقوع این زلزله در مجموع از دو کشور بیش از ۵۹٬۰۰۰ نفر کشته و ۱۲۱٬۷۰۴ نفر زخمی شدند. در پیامی از سوی م. جمیل ارسلان (دبیرکل اتحادیه شهرداری‌های مرمره) بیان شد: این موضوع باعث شد، بدانیم تا وقتی که همه ما در اَمان نباشیم، هیچ یک در اَمان نخواهد بود. این اتفاقات باید باعث شود تا حکومت‌های محلی و مدیریت شهری، ساخت شهرهای مقاوم را در اولویت قرار دهند. پس از این زلزله‌های بزرگ، عبرت گرفتن از طبیعت و بازسازی شهرهایمان از گرد و غبار با پذیرشِ راهکارهای مبتنی بر طبیعت، بار دیگر حیاتی شده است.
قدرت طبیعت در کلانشهرها
موضوع روز جهانی متروپولیتن در سال 2023؛ قدرت طبیعت در کلانشهرها بود. که نشان می‌دهد؛ چگونه راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت می‌توانند انعطاف‌پذیری، فراگیری و زیست‌پذیری فضاهای کلانشهری را افزایش دهند. چهاردهمین کنگره جهانی متروپلیس در سال 2023 توسط اتحادیه شهرداری های مرمره (MMU) در استانبول در چارچوب مجمع شهری مرمره (MARUF) برگزار شد. در 7 اکتبر 2023، شهرداران و نمایندگان کلانشهرها از سراسر جهان گرد هم آمدند، تا درباره چگونگی ایجاد فضاهای شهری سبزتر، سالم تر و انعطاف پذیرتر بحث کنند.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت را به‌عنوان «اقداماتی برای حفاظت، مدیریت پایدار، و احیای اکوسیستم‌های طبیعی یا اصلاح‌شده» تعریف می‌کند. که چالش‌های اجتماعی را به‌طور مؤثر و سازگارانه بررسی و به طور همزمان رفاه انسان و مزایای تنوع زیستی را تأمین می کند. راه حل های مبتنی بر طبیعت جزء الزامی تلاش های جهانی برای دستیابی به اهداف توافق نامه پاریس در مورد تغییرات آب و هوا و اهداف توسعه پایدار (SDGs) هستند. کربن زدایی، کاهش خطرات تغییرات آب و هوا و ایجاد شهرها و مناطق مقاوم در برابر آب و هوا از موضوعات مهم مطروحه است.
در بافت شهری؛ راهکارهای مبتنی بر طبیعت می‌توانند چالش‌هایی را که با افزایش جمعیت تشدید می‌شوند، از بهبود سلامت عمومی گرفته تا احیای فضاهای عمومی و کاهش هزینه‌های انرژی و آلودگی، برطرف کنند. به عنوان مثال: دولت‌های محلی می‌توانند بام‌های سبز، باغ‌های بارانی و سایر زیرساخت‌های سبز را اجرا کنند و به شهرها در جهت مقاوم‌سازی در مقابل رویداد‌های شدید آب و هوایی یاری رسانند. از باغ‌های شهری برای بهبود امنیت غذایی حمایت کنند و فضاهای سبز و آبی را افزایش دهند که کیفیت زندگی را برای همه شهروندان بهبود می‌بخشد. در این باره می‌توان به ۵ راه حل مبتنی بر طبیعت که توسط دولت‌های محلی با مشارکت سازمان‌های غیر دولتی، جامعه مدنی و بخش خصوصی به اجرا رسید، اشاره کرد: پروژه احتراق در منچستر، چالش سبز در مکزیکو سیتی، استراتژی زیرساخت‌های زیست محیطی لیما، استراتژی محله انعطاف‌پذیر آب و هوای کپنهاگ و پارک خطی پورتوویخو.
در روز جهانی متروپولیتن در سال ۲۰۲۳؛ جوردی واکور، دبیر کل متروپلیس در روز جهانی متروپولیتن در استانبول بیان داشت: برای مدت طولانی، ما شهرها را تقریباً متضاد طبیعت میدانستیم. اکنون، به ویژه با بحران آب و هوا، آنچه ما نیاز داریم تبدیل طبیعت به متحد خود است. در این رویداد بیش از ۲۴۰ شرکت‌کننده از مناطق مختلف در استانبول گرد هم آمدند تا از شهرداران و نمایندگان کلانشهرهای سراسر جهان درباره چگونگی ایجاد فضاهای شهری سبزتر، سالم و انعطاف پذیرتر بشنوند.
با در نظر گرفتن این رویداد در مورد موضوع طبیعت و کلانشهرها که در مواجهه با تهدید‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی، بلایای طبیعی و نابرابری‌های زیست محیطی عصر حاضر امری انکار نشدنی است. این روایت بیش از پیش احساس می‌شود؛ که گویا طبق یک توافق جهانی بر سر مدیریت کلانشهرها، از اولویت‌های مهمی است که توسط متروپولیس و سازمان هبیتات انعکاس داده شد. در این رویداد به این توافق ارج نهاده و مشخص شد که اکنون زمان آن فرا رسیده است، کلانشهرها باهم راه حل‌های بالقوه مبتنی بر طبیعت را برای مدیریت چالش‌های آب و هوایی به حداکثر برسانند. در این رویداد شهرهای سراسر جهان نحوه‌های استفاده از راه حل‌های مبتنی بر طبیعت را به اشتراک گذاشتند تا در راستای تکامل و فراگیری عمومی گام مؤثری را برداشته باشند.
در ادامه به برخی از راه حل‌های مهم از سوی نمایندگان کلانشهرها در این رویداد جهانی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ طی اجرای وبینار‌های مجزا خواهیم پرداخت:
یک: رویداد نهادینه‌سازی مناطق کلانشهری آرژانتین؛ که به بررسی چگونگی تأثیر رشد جهانی و دگرگونی مناطق شهری آرژانتین پرداخته شد. ابعاد کلان شهرها از محدودیت‌های قضایی و تراکم‌ها فراتر می‌رود و واحد‌های سرزمینی چند منظوره پیچیده را پیکربندی می‌کند. روند جهانی رشد و تبدیل مناطق شهری به مناطق بدون وقفه‌ی آسیب‌پذیر تحت الگوهای ناپایدار ادامه دارد. که ۹۲ درصد از جمعیت شهری در آرژانتین را به طور خاص تشکیل می‌دهد. برنامه‌ریزی شهری و حکمرانی شهری، کلیدی برای رسیدگی به این مشکلات خواهد بود. کلان شهرها نه بر اساس جمعیت، وسعت سرزمینی، و نه بر اساس تعداد حوزه‌های قضایی محلی آن‌ها، بلکه براساس جغرافیای عملکردی آن‌ها از جمله شهرها و منطقه جابجایی، که شامل مناطق حومه‌ای و پیرامونی است، تعریف می‌شوند. مناطق شهری و روستایی از نظر اقتصادی و اجتماعی به هم مرتبط هستند. هدف از این رویداد پیش‌بینی چارچوب‌هایی برای ارتقای نهادینه‌سازی فضاهای کلانشهری در آرژانتین بود.
دو: رویداد جعبه ابزار زیرساخت سبز و بسته شدن پروژه آزمایشی برای مناطق شهری بارسلون، دره ابورا و مکزیکو سیتی؛ این رویداد در چارچوب پروژه گفتگوی کلان شهرها در مورد زیرساخت‌های سبز: غلبه بر چالش‌ها و افزایش مزایا برگزار گردید. ویلئام آلوارز (رهبر برنامه‌ریزی جامع منطقه شهری دره ابورا)، رافایل اوبرگن ( مدیر کل سیستم مناطق طبیعی حفاظت شده و مناطق با ارزش زیست محیطی) در مورد ابزار زیرساخت سبز و نتیجه‌گیری پروژه آزمایشی به سخنرانی پرداختند.
سه: رویداد حاکمیت مناطق کلانشهری اروپا؛ این رویداد که توسط شورای اروپا سازماندهی شده است، با مشارکت کمیته پارلمانی اوکراین در سازمان قدرت دولتی، خودگردانی محلی، توسعه منطقه‌ای و برنامه‌ریزی شهری و انجمن شهرهای اوکراین، به بررسی حکمرانی مناطق شهری اروپا پرداخت.
چهار: رویداد یادگیری مشارکتی در جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت در چین و اروپا؛ این رویداد نتایج پروژه CLEARING HOUSE که یک پروژه تحقیقاتی چینی-اروپایی در مورد جنگل های شهری به عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت را معرفی کرد. که رهنمودهای حایز اهمیتی را برای مقامات محلی و سایر سازمان های عمومی در مورد اجرای جنگل های شهری روایت کرده است. بسته الهام بخش «شهر درختان» برای یادگیری با درختان و طبیعت (برای سنین 10 تا 14)، مدل های کسب و کار برای درختان شهری به عنوان راه حل های مبتنی بر طبیعت، پروژه CLEARING HOUSE مرکز اطلاعات مکانی و دانش بخشی از راهبردهای این رویداد بود.
پنج: رویداد نقش رهبران زن در دولت‌های محلی و کلانشهرها: چشم‌اندازی به سمت توسعه؛ این رویداد بر چشم انداز آمریکای لاتین و نقش زنان در مدیریت کلانشهرها و توسعه متمرکز بود. به این خاطر که آمریکای لاتین به میزان بیشتری از اثرات تغییرات آب و هوایی رنج می‌برد. و همچنین نقش پیشرو شهرها در توسعه و ارایه راه‌حل‌ها برای تغییرات آب و هوا و چالش‌های طبیعت به رسمیت شناخته شد. فابیانا گوینهچه(مدیر روابط بین‌الملل شهرداری مونته ویدئو)، سوفیا گارزون(مدیر منطقه همکاری و روابط بین‌الملل وآژانس پروکوردوبا) و کارولینا تندلر(مدیر روابط بین‌الملل ریودوژانیرو) در این بخش سخنرانی داشتند.
شش: رویداد مدیریت یکپارچه آب شهری در شهر مشهد؛ این رویداد که به صورت مجازی در استانبول و رویداد حضوری آن در کارخانه نوآوری مشهد برگزار گردید. در این رویداد به بررسی چالش‌های موجود پیش روی شهرداری مشهد در تأمین و مدیریت آب و استفاده از فناوری و نوآوری در این زمینه یادآوری شد و همچنین به چالش‌های فعلی و میان مدت شهرداری مشهد در سه حوزه ساختار مدیریت و تأمین آب، استفاده از فناوری‌های نوین بررسی شده و راه‌حل‌هایی برای عبور از این چالش‌ها پرداخته شد.
نویسنده : محمد صالح زاده ( دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی- گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه گیلان)
منبع : پایگاه خبری و تحلیلی حکایت گیلان
https://hekayatgilan.ir/news/i/16801/
